Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Қарши муҳандислик-иқтисодиѐт институти

6.13-rasm. Gazga ishlov berishda qо„llaniladigan jihozlar : 
1 -
 silindrik korpus; 
2, 3
–gazni olib kelish va olib ketish quvurlari; 
4, 5
–bо‗ylama va 
kо‗ndalang tо‗siqlar; 
6
– massaalmashinish yoki ajratish seksiyalari; 
7
 - kamera; 
8
– 
segmentli qirqilma; 
9
–bо‗ylama kanal; 
10
- bо‗ylama plastina; 
11
–qо‗shimcha 
kо‗ndalang tо‗siqlar. 
 
 
Газга ишлов бериш жиҳози қуйидаги тартибда ишлайди.
Газ қувур 2 орқали жиҳозга кириб келади ва бўйлама тўсиқ 4 
тагидаги кўндаланг тўсиққа 5 сегментли қирқилма 8 орқали ўтади, 
жиҳознинг бўйлама кесими бўйлаб бир текис тақсимланади, кейин 
массаалмашиниш ѐки ажратиш секциясига 6 кириб келади. Секция 6 
орқали пастдан юқорига ўтиб, қувурча 12 орқали кириб келадиган 
абсорбент билан контактлашади. Тозаланган газ массаалмашишдан 
ѐки ажратиш секциясидан 6 икки йўналиш бўйича чиқади ва 
камералар 7 секциясига газни олиб келиш герметик томонидан кириб 
келади, у ердан бўйлама каналлар 9 ва чиқиш қувурчаси 3 орқали 

---

207 
жиҳоздан чиқарилади. Жиҳознинг пастки қисмидан suyuqlik quvur 13
orqali olib chiqiladi. 
Samaradorligi-
jihozning 
samarali 
ishi 
va 
ishlab 
chiqarish
kо‗rsatgichi gaz oqimi bо‗ylama kesim yuzasi bо‗yicha taqsimlanishni 
yaxshilash hisobiga erishiladi. 
Хулоса 
«Қувур қувурда» иссиқлик алмаштиргичлари иссиқлик 
алмаштирувчи қувурларни алмаштириш ѐки ифлосликлардан ташқи 
юзасини механик тозалаш мақсадида вақти-вақти билан чиқариб олиш 
талаб қилинмаганда қўлланилади. Иссиқлик алмаштирувчи қувурлар 
ташқи юзасини механик тозалаш зарурияти туғилганда ажратиш ѐйли 
иссиқлик алмаштиргичдан фойдаланади. Газ ва конденсатни 
тайѐрлашда 
технологик 
қурилмаларни 
ишлатиш 
жараѐнида 
қурилмаларнинг иш режими совуқ ҳосил қилиш қурилмалари, 
жиҳозлари ва қисмларнинг самарали ишлашига боғлиқ. Тайѐрлаш 
қурилмаларида газни кенгайтириш ѐки дросселлаш махсус профили 
соплалар ѐрдамида амалга оширилади. Саноатнинг ривожланиш 
босқичларида газ энг қулай бўлган ѐқилғи сифатида эмас балки, 
тежамкор ва арзон ѐқилғи сифатида қаралмоқда. Ҳозирги вақтда 
ГҚИЗларида гравитацияли ажратгичлар металларни кўп сарфланиши 
ва габарит ўлчамларининг катта бўлганлиги учун фойдаланилмайди. 
Инерцияли ажратгичлар гравитациялига нисбатан самарали ва ихчам 
ҳисобланади, самарадорлиги бўйича марказдан қочма ва элакли 
ажратгичларга нисбатан ўзининг ўрнини бермайди. Газни томчили 
суюқликлардан тозалашда фильтрли-ажратгичлар энг самарали 
ҳисобланади.