Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Қарши муҳандислик-иқтисодиѐт институти

6.11-rasm.Uch fazali ajratgich
: 
1-
korpus; quvurchalar: 
2
–gazsuyuqlik aralashmasini kiritish;
3
–gazni chiqarish; 
4
–yengil fazalarni chiqarish, 
5
–og‗ir fraksiyani chiqarish; 
6
- kollektor; 
7
–tо‗rli 
paket; 
8
– drenaj quvuri; 
9
- qirqilgan-chо‗ziladigan list; 
10
- urilma; 11- og‗ir 
fazalarni yig‗ish bо‗linmasi; 
12
 - tо‗siq; 
13
–yengil suyuqlik fazasini yig‗ish kamerasi; 
14
–bо‗lingan likopcha; 
15
–sathni rostlash datchiki;
16
–ajratilgan suyuqlikni yig‗gich; 
17
–oshib oqib о‗tuvchi qurilma. 
Ажратгич қуйидаги тартибда ишлайди: 
Газсуюқлик аралашмаси қувурча орқали 2 кириб келади ва 
газсуюқлик аралашмаси корпуснинг 1 ичига берилади. Қувурчада 2 
аралашма аниқ тезликда ҳаракатланади ва эгри чизиқли 6 коллекторга 
кириб келади. Газ эгри чизиқли коллекторни 6 чиқиш сирти орқали 
тўрли урилмага 10 кириб келади, у ерда суюқлик томчисигача 
тозаланади ва чиқиш қувурчаси 3 орқали газ ажратгичдан чиқарилади. 
Суюқлик эгри чизиқли коллектордан дренаж қувурлари 8 орқали 
корпуснинг 1 пастки қисмига оқади. Олиб чиқилган суюқлик томчиси 
тўрли пакет 7 орқали ўтади ва қирқилган-чўзиладиган лист 9 орқали 
корпуснинг 11 пастки қисмига оқади, олдиндан тозаланган газ тўрли 
урилмага 10 кириб келади. 
Корпусдаги суюқлик аралашмаси гравитация кучи таъсирида 

---

204 
ажралади, енгил фазаларни йиғиш 13 камерасига оқиб ўтади, у ерда 
датчик 15 аниқ сатҳни ушлаб туради ва енгил суюқлик фазасини 
чиқариш қувури 4 орқали ажратгичдан олиб чиқилади. Энг оғир 
суюқлик корпуснинг 1 қуйи қисмида тўпланади, тўсиқ 12 орқали оқиб 
ўтади ва оғир фазаларни чиқариш қувурчаси 5 орқали жиҳоздан олиб 
чиқилади. 
Тўрли урилма билан 10 тозаланган суюқлик йиғгичга 16 оқади, у 
ердан оқиб ўтувчи қурилма 17 орқали енгил суюқлик фазасининг 
йиғиш камерасига 13 оқиб ўтади. 
Шундай қилиб, оғир суюқлик фазасининг сатҳи ажраладиган 
аралашма сатҳига нисбатан ҳамма вақт кичик бўлади ѐки жиҳознинг 
узунлигини ошириш ҳисобига пасайтирилиши мумкин. Таҳлил 
қилинадиган ажратгичдаги тўрли урилмада ҳамма керакли 
масофаларга риоя қилган ҳолда ажратгичнинг диаметрини 
оширмасдан оғир суюқлик фазаларини йиғиш бўлинмаси ўрнатилган 
бўлиши мумкин. Жиҳознинг узунлиги оширилганда корпус 
деворининг қалинлигини ошишига олиб келмайди, бўлинадиган 
жиҳозларнинг металл сарфини камайишга олиб келади. Бунда 
узунлиги ошганда жиҳознинг массасини ошишига кам даражада 
таъсир қилади. 
Самарадорлиги- 
таклиф қилинган уч фазали ажратгичнинг 
конструкциясининг самарадорлиги жиҳознинг габарит ўлчамларини 
камайтириш ҳисобига металл сарфини камайишга олиб келади ва 
суюқлик сатҳидан урилмагача бўлган масофани ошириш ҳисобига 
ажралиши яхшиланади. 
 
7.Табиий газни тозалаш ва уни қуритиш жиҳозлари
Бу таклиф қилинадиган табиий газни тозалаш ва қуритиш жиҳози 
табиий газга ПҲАҚ ва абсорбция усулида ишлов берувчи жиҳозлар 
туркумига киради (6.12-расм). 
Жиҳоз қуйидаги тартибда ишлайди. 
Бир ѐки бир нечта қудуқлардан кириб келадиган газ юқори 
босимли 12 газни кириш қисмида штусердаги тақсимловчи 1 камерага 
ўтади ва механик зарраларни қудуқдан олиб чиқиладиган механик 
зарралар, конденсацияланган нам буғлар, конденсат ва метанол 
юқори босимли 5 ажратиш қурилмасида тозаланади. Биринчи 
ажратиш поғонасида ажралган суюқлик ажратилган суюқлик учун 
йиғгичга 10 оқиб ўтади, у ердан конденсат ажралгандан кейин 
ассорбент 16 киритиладиган тугунга берилади. 
Газ ажратилгандан кейин гидрат ҳосил қилувчи ингибитор билан 

---

205 
аралаштирилади, кожухли иссиқлик алмашгичнинг 2 қувурлар фазоси 
оралиғи орқали борувчи паст босимли совуқ газнинг учрашувчи 
оқими билан совитиш учун иссиқлик алмашинув 7 қувурига 
узатилади. Штуцердан чиққан 9 совитилган газ дросселлашдан ѐки 
кенгайтирувчи машинадан ўтади, кейин эса штусер 21 орқали жиҳозга 
газни якуний тозалаш ва совуқни утилизация қилиш учун яна қайтадан 
киради.