Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик иқтисодиёт

18.3-расм. Пурковчи насоснинг кўриниши. 
Пурковчи насоснинг техник таърифи 
Ишчи суюқликнинг сарфи, л/с 
1,5-2,5 
Насоснинг ишчи босими, МПа 8,0 
Пурковчи насоснинг унумдорлиги, л/с 0,5 
Қудуқдан баландлиги 1 м бўлган тиқинни
олиш вақти, мин 6-6,5 
Ишчи суюқлик техник сув 
Диаметри 41 мм бўлган пурковчи аппарат – пурковчи насос ва ювувчи 
каллакдан иборат. Қудуқдаги тиқинларни тозалаш маҳсус қўш қувурлар билан 
амалга оширилганда аппаратнинг диаметри 90 мм га тенг бўлади. Қўш қувурли 
пуркович аппаратнинг узунлиги 1 м, оғирлиги эса 15 кг га тенг. (18.4-расм). 
18.4-расм. Қўш қувурларининг кўриниши. 
1 –сақлагич қопқоғи; 2- қувурнинг ташқи резбали муфтаси; 3 – қувурнинг 
ички силлиқ муфтаси; 4 – ички қувур; 5 – ташқи қувур; 6 – ички қувурнинг 
ниппели. 
 
Пурковчи аппаратнинг техник таърифи 
Ишчи суюқликнинг максимал сарфи, л/с
2,5 
Ишчи босим, МПа
80 
Узунлиги 6 м бўлган тиқинни ювиш вақти, мин 80 
Узунлиги 6 м бўлган тиқинни олиш вақти, мин 35-40 

---

Ишчи суюқлик
техник сув 
Қўш қувурларнинг техник таърифи (18.4-расм). 
Қувурнинг ташқи диаметри, мм 60-73 
Қувурнинг ички диаметри, мм 32-48 
Қуш қувурларнинг (73 х 48) зичлиги, кг/м 14 
Д белгили пўлат қувурнинг тушиш чуқурлиги, м 1000 м гача 
Қудуқни пурковчи аппарат ёрдами ювиш қўйидаги усулларда амалга 
оширилади: 
- махсус қўш қувурларни қўллаш билан; 
- трубали ва ясама насосларни кўтармасдан; 
- қўш қувурсиз; 
- ювиш қувурлар бирикмасининг паст қисмидаги қўш қувурлар билан; 
- пакерни ўрнатиш билан. 
Ҳимоя мосламалари. 
Чуқурлик насос билан жиҳозланган қудуққа тўпланадиган қумларнинг 
тўпланишини камайтириш учун икки хил ҳимоялаш масламаси қўлланилади:
1) фильрлар; 2) қумли якор. 
Фильтрловчи материал сифатида қоп-қанор капрон газлама ёки латун 
тўри ишлатилади. Улар тешилган (перфорировланган) патрубкага ўрнатилади. 
Ундан ташқари графитли фильтрлар ҳам қўлланилади. Фильтрлар 
конструкциясининг камчилиги - уларнинг лойқа билан тўлиб қолиши. 
Натижада улар қудуқ дебитининг камайишига олиб келиши мумкин. Энг қуп 
қумли якор қўлланилади. (18.5, 18.6, 18.7- расмлар).