Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги абу райхон беруний номидаги

Газотурбина ёқилғилари

Ушбу ёқилғилар стационар газотурбинали қурилмалар (ГТҚ)– компрессор ёки электр станциялар, ҳамда сув кемаси ГТҚ лари учун ишлаб чиқарилади.

У ё бир компонентли (оғир дизель ёқилғиси туридаги нефть дистиллати), ёки нефтни тўғридан–тўғри хайдаб олинган дистиллати (200÷400⁰С) ва 500⁰С гача қайновчи иккиламчи келиб чиқишли дистиллатлардан иборат аралашмали, кўп компонентли қилиб ишлаб чиқарилади.
Ушбу ёқилғилар ўртача қовушқоқлиги (ВУ₅₀  3) см²/с, одатда олтингугуртли (олтингугуртнинг миқдори 1% дан юқори эмас); уларда ванадийнинг миқдори ( 4 мг/кг) ҳам нормаланади [ванадий (V)-оксиди юқори ҳароратларда легирланган металларни, хусусан газ турбинаси белкураклари юзасини ванадийли коррозияга учратади]. Ушбу ёқилғилар учун присадкалар комплекти, оғир дизель ёқилғилариникига ўхшаш бўлади.


Печь ёқилғилари

Ушбу ёқилғилар якка тартибдаги маиший (коммунал) иситиш печлари учун мўлжалланган. Улар нефтни бирламчи дистиллациялаш жараёни дистиллатини (180÷360⁰С) каталитик крекинг, кокслаш, гидрокрекинг ва бошқа жараёнларнинг аналогик иккиламчи келиб чиқишли фракциялари билан компаундлаш йўли билан ишлаб чиқарилади. Ўз хусусиятлари билан қуйидаги хоссаларга эга бўлган енгиллаштирилган дизель ёқилғисини эслатади:

3.16-жадвал

Кўрсаткичлар	Сифат рақамлари
Фракцион таркиб: 10% (ҳажм.) қайнаб чиқади, ^0С, қуйи эмас 96% (ҳажм.) қайнаб чиқади, юқори эмас	160 360
Ҳарорат, ^0С: қотиш, юқори эмас лов этиб ёниш, қуйи эмас	-15 42
Қовушқоқлик 20, мм^2/с, юқори эмас	5
Олтингугурт миқдори, % (масс.), юқори эмас (қавсда – олтингугуртли ёқилғи учун)	0,5 (1,0)

АҚШ да печь маиший ёқилғисини ишлаб чиқариш ҳажми анча катта ва йилига бир неча миллион тоннани ташкил қилади, Россияда эса у нисбатан кам ишлаб чиқарилади.