Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим маркази низомий номидаги

9 – 10 ойликда логопедик текширув


Ривожланиши текширилаётган параметр: турли товушлар билан боғланган занжирни (3-5 бўғин) талаффуз этиш: 2-4 сўздан иборат кўрсатмаларни (9 ойликда) тушуниши ва 10 ойликда 4 -7 сўзли инструкцияни тушуниши.


Диагностик текширувнинг ўтказилиши. Бола бу ёшда ва текширув шароитида хар доим хам товуш билан фаолликкўрсатмайди, ноадатий шароитга қўрқиб таъсир кўрсатади. Шу сабабли эксперементатор болани кўникмаларини бахолаш учун онаси билан савол – жавоб ўтказилиши керак: “Сизнинг болангиз 3- 4 бир хил бўғинларни талаффуз қиладими?” масалан: “ да – да”, “бо - бо”. Агар бола киришувчан бўлса, бола топиши учун 3 – 4 та ўйинчоқ таклиф этилади.
Кейин ўйинчоқлар кўрсатилади ва сўралади: “.... қаерда?”. Савол 2 -3 марта такрорланади. Бола 3 та ўйинчоқдан иккитасини топганидан кейин, уларнинг ўрни алмаштирилади ва яна шу ўйинчоқлар хақида сўралади. Агар бола “... қаерда?” саволига мос ўйинчоқни изламаса, эксперементатор ёрдам беради: “кучукча қаерда? ” қара, ана кучукча! Кейин кучукчани яширади ва сўрайди: “кучукча йўқ”, “вой мана у”. Шундан кейин яна боладан сўрайди. Агар текширув вақтида бола билан исталган алоқа ўрнатилмаса, унда она бу алоқа турларига уйда, уй шароитидаги хатти – харакатларини киритади.


11 ойликда логопедик текширув


Ривожланиши текширилаётган параметр: товушларни боғлаб ва боғланган сўзларни талаффуз қилиши, (да – да, бо - бо) 6 -11 сўздан иборат кўрсатмаларни тушуниши.


Диагностик текширувнинг ўтказилиши. Болани бу ёшда текширишни ўйин шароитида олиб бориш керак. Боладан (кўрсатмасдан) қўғирчоқни овқатлантириш ва бошқалар сўралади. Кўрсатма 2 марта такрорланади ва 5 минут кузатилади. Агар бола кўрсатмани бажармаса, катта одам унинг олдига ўйинчоқни қўяди ва яна сўрайди. Кейин болага талаб қилинаётган фаолиятни кўрсатиш мумкин. Бола билан ўйнаш вақтида унга таниш бўлган фаолиятларни бажаришини сўраш мумкин: “масалан, ол, бер,кўрсат, бу ёққа кел, мумкин эмас”. Агар бола сўзларга таъсир кўрсатмаса, сўзлар тушунтирувчи жестлар билан берилади. Тушунарли нутқда биринчи умумлаштирувни хосил қилишда боладан бир турдаги предметларни кўрсатиш талаб этилади.