Ўзбекистон республикаси олий таълим ва ўрта махсус таълим вазирлиги

13 
 
4.2. Сут. Уни маргарин ишлаб чиқаришда қўлланилиши. Унинг 
таркиби, сифатига қўйиладиган талабалар. Микрофлора ҳақида умумий 
тушунчалар. Микробиологик жараёнлар таъсирида сут сифатининг ўзгариши. 
Сутни 
пастеризациялаш 
ва 
стерилизациялаш. 
Стеризациялаш 
ва 
пастеризациялашни мақсади ва технологияси. Сутни ачитиш. Сутни 
биологик ачитишни моҳияти. Гомо- ва гетероферментатив сутли-нордон 
қўшимчалар. Ачитқиларни тавсифи. Сутни ачитиш тизими ва технологияси. 
Рецептура бўйича қўшимчалар: туз, шакар, ранг берувчи моддалар, 
витаминлар, ароматизаторлар ва бошқалар. Уларни қўлланилиши ва 
сифатига бўлган талаблар. Туз ва шакарни, ранг берувчи моддаларни, 
эмульгаторни, ароматизаторларни ва бошқа қўшимчаларни тайёрлаш. 
Эмульсия ва эмульгаторлар. Эмульсиялар ҳақида тушунча. Маргарин ва 
совитилган сув ёғли эмульсия. Липофил ва гидрофил озуқа сирт-актив 
моддалар тавсифи. Сув, унинг қўлланилиши. Сувни сифатига қўйиладиган 
талаблар ва маргарин рецептурасига қўшишдан олдин уни тайёрлаш 
технологияси.
4.3. 
Маргарин 
ишлаб 
чиқариш 
технологияси. 
Рецептура 
компонентларни тозалаш, аралаштириш ва иситиш. Маргарин эмульсиясини 
ўта совутиш ва кристаллаш. Жараённи моҳияти. Қадоқлаш. Технологияси ва 
технологик схемалар. Қўлланиладиган ускуналар, технологик режимлар. 
Маргаринни айрим линияларда ишлаб чиқариш: “Джонсон”, “Альфа-Лаваль” 
ва бошқалар. Олинаётган маргаринни турлари. Маргарин маҳсулоти 
сифатини баҳолаш. Маргарин маҳсулотини сақлаш ва жўнатиш. Қандолат, 
ошпазлик ва нонпазлик ёғлари олиш. Бу ёғларни ишлаб чиқаришни ўзига 
хослиги. Уларни ишлаб чиқаришни аҳамияти ва технологияси. 
4.4. Спредлар. Уларнинг маргарин ва сариёғ маҳсулотларидан фарқи, 
истеьмол жиҳатидан афзалликлари. Спредлар турлари ва ассортименти. 
Спредлар ишлаб чиқариш технологияси ва технологик тизимлари. 
4.5. 
Майонез 
маҳсулотлари 
ишлаб 
чиқариш 
технологияси. 
Республикамизда майонез маҳсулотлари ишлаб чиқаришнинг ривожланиш 
истиқболлари.
4.6. Озиқ-овқат саноатида сирт-актив моддаларни қўлланилиши.
Озуқа сирт-актив моддаларни асосий турлари. Сирт-актив моддаларни ишлаб 
чифариш учун хомашёлар ва уларни сифатига қўйиладиган талабалар. Моно 
ва диглицеридлар аралашмасини синтези. Ёғларни глицеролизи ёки 
дистилланган ёғ кислоталари билан глицеринни этерификацияси. 
Глицеринни ортиқча миқдорини йўқотиш ва уни регенерация қилиш. Моно 
ва диглицеридлар синтез қилиш технологияси. Юқори концентрацияли 
моноглицеридлар олиш. Моноглицеридларни молекуляр дистилляциялаш 
технологияси. 
Жараённинг 
техник-иқтисодий 
кўрсаткичлари. 
Моноглицеридлар асосида турли мақсадлар учун сирт актив моддаларни 
синтез қилиш. 
4.7. Ёғларни гидролизи. Гидролиз жараёнининг мақсади ва моҳияти. 
Жараённинг назарий асослари. Нейтралл ёғдан глицеринни назарий чиқиш 
миқдори. Жараённи тезлигига таъсир этувчи омиллар. Гидролиз чуқурлиги. 

---