Ўзбекистон Республикаси молия вазирлигининг Назорат-тафтиш бош бошқармаси ва унинг ҳудудий бошқармалари ходимларига (лавозимли)

99-савол. 19-сонли бухгалтерия ҳисоби миллий стандарти бўйича тушунча беринг?


Жавоб: Мазкур стандарт "Бухгалтерия ҳисоби тўғрисида"ги Ўзбекистон Республикаси Қонуни (11-моддаси)га мувофиқ Молия вазирлиги томонидан (19.10.1999 йил №эг/17-19-2075) ишлаб чиқилган бўлиб, Адлия вазирлигида 02.11.1999 йил 833-сон билан рўйхатга олинган.
Мазкур стандарт хўжалик юритувчи субъект, шу жумладан, асосий фаолияти бюджет маблағлари ҳисобига молияланадиган ташкилот томонидан мол-мулк ҳамда молиявий мажбуриятларни инвентарлаш ва унинг натижаларини расмийлаштириш тартибини белгилайди.
Инвентарлашнинг асосий мақсадлари мол-мулкнинг ҳақиқатда мавжудлигини аниқлаш, ҳақиқатда мавжуд мол-мулкни бухгалтерия ҳисоби маълумотлари билан қиёслаш, мажбуриятлар ҳисобда тўғри акс эттирилганлигини текшириш.
Жойлашган ери ва барча турдаги молиявий мажбуриятларидан қатъи назар, хўжалик юритувчи субъектнинг барча мол-мулки инвентарланиши керак.
Бундан ташқари, ишлаб чиқариш заҳиралари ва хўжалик юритувчи субъектга қарашли бўлмаган, лекин бухгалтерия ҳисобида қайд этилган (масъулиятли сақланишда бўлган, ижарага олинган, қайта ишлаш учун олинган) бошқа турдаги мол-мулклар, шунингдек, бирор-бир сабабга кўра ҳисобга олинмаган мол-мулк инвентарланиши керак.
Мол-мулкни инвентарлаш унинг жойлашган ери ва моддий-жавобгар шахс бўйича ўтказилади.


100-савол. Касса хонасига қўйилган талаблар тўғрисида тушунча беринг ?


Жавоб: ЎзР Марказий банк бошқаруви томоидан 1998 йил 24 январда 376-сон билан тасдиқланган, ЎзР Адлия вазирлигида 1998 йил 17 декабрда 565-сон билан рўйхатга олинган “Юридик шахслар томонидан касса операцияларини юритиш Қоидалари”нинг 3 иловасига мувофиқ муассаса касса хонасига қуйидаги талаблар қўйилади.

• 
  Бошқа хизмат ва ёрдамчи хоналардан ажратиш.
  
• 
  Кўп қаватли биноларнинг оралиқ қаватларида жойлашиш. Ички ишлар органлари, инкассация хизматлари билан келишган ҳолда касса хоналарини кўп қаватли биноларнинг 1-қаватида жойлаштиришга ижозат берилади.
  
• 
  Бақувват деворларга, мустаҳкам пол ва шипларга, ишончли ички девор ва тўсиқдеворларга эга бўлиш.
  
• 
  Иккита эшик билан ёпилиши - ташқарига очиладиган, тахтадан ясалган, бир тавақали, ичкари томонида металл занжири, кўриш туйнуги бўлган, ичкари томонида иккита қулф билан ёпиладиган ташқи эшик билан, ичкарига очиладиган, пўлат панжара кўринишида тайёрланган ва кассанинг ичкари жойлашиш томонига осма қулф ёки деворга киритилган қулф билан ёпиладиган, шунингдек, металл лўкидонли ички эшик билан.
  
• 
  Хўжалик органи ходимлари ёки мижозлар билан операциялар ўтказиш учун ичкаридан металл ёки ёғоч эшикча билан ёпиладиган, икки томони қуйма металл билан қопланган махсус дарчага эга бўлиш. Ичкари томондан мустаҳкам осма қулфли металл накладка билан ёпиш.
  
• 
  Ромлар ўртасидаги дераза ўринларига ёки хонанинг ичкари томонида, иссиқ сув ўтадиган қувурлар, дудбуронлар, вентиляция каналларида, юпқа тўсиқдеворлар ва кассанинг унга ташқаридан кириш мумкин бўлган бошқа жойларида металл панжаралар ўрнатиш.
  
• 
  Пул ва бойликларни сақлаш учун албатта ёнмайдиган сейфга эга бўлиш. Созланган ўтўчиргичга эга бўлиш.
  
• 
  Замонавий техника воситаларидан фойдаланган ҳолда кўп қиррали ҳимоя тизимлари ускуна-жиҳозлари.
  
• 
  Кўп қиррали (қўриқлаш-ёнғиндан огоҳ этиш) сигнализациядан ташқари тревога бериш сигнализацияси ҳам назарда тутилиши керак.
  
• 
  Кассирларнинг иш жойлари тревога бериш сигнализацияси билан жиҳозланади.
  
• 
  Марказлаштирилган қўриқлаш пультига:
  
• 
  Бевосита абонент телефон линиялари бўйича:
  
• 
  Зичлаштириш аппаратураси ёрдамида уланади.