Ўзбекистон Республикаси Марказий банки

Иқтисодиётга ажратилган кредитлар қолдиғи ўзгаришида 
алоҳида омиллар ҳиссаси 
 
фоизда 
Манба: Марказий банк ҳисоб-китоблари.
Жорий йил февраль ойининг иккинчи ярмидан август ойига 
қадар миллий валюта – сўмнинг АҚШ долларига нисбатан қадри 
узлуксиз ошиб бориши ҳамда Марказий банкнинг миллий валютадаги 
активлар даромадлилигини оширишга қаратилган фоиз сиёсати 
юритилиши натижасида хорижий валютада бериладиган кредитларга 
бўлган талаб ошди. Бу эса ушбу даврда хорижий валютада 
ажратилган кредитлар ҳажмининг ўзгаришида ўз аксини топди. 
Эътиборли жиҳати шундаки, мазкур ойлар давомида номинал 
алмашув 
курси 
кредитлар 
умумий 
ҳажмини 
пасайтирувчи 
омиллардан бири бўлди (2.4.9-расм).
2018 йилнинг III чорагида ўртача хорижий валютадаги 
кредитлар қолдиғи ўтган йилнинг мос даврига нисбатан (валюта 
курси ошишини қўшиб ҳисоблаганда) 85 фоизга, миллий валютадаги 

---

58 
кредитлар қолдиғи 56 фоизга ва умумий пул массаси 22 фоизга 
ошди. 
Мазкур даврда жами кредит қўйилмалари қолдиғининг ЯИМдаги 
улуши ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 2 фоиз бандга ошиб, 61 
фоизни ташкил этди.
Бироқ, кредитлар ҳажми ошиши ва пул массаси ўсиши ўртасида 
кескин 
тафовутнинг 
вужудга 
келиши 
ҳамда 
ажратилган 
кредитларнинг ялпи ички маҳсулот ҳажмидаги улуши юқори суръатда 
ўзгариши мазкур кредитлар ҳисобига яратилган ички талабнинг бир 
қисми импорт ҳисобидан қопланаётганлигидан далолат беради 
(2.4.10-
расм). 
2.4.10-
расм 
Иқтисодиётга ажратилган кредитлар қолдиғи ва пул массасининг
чораклик ўртача ҳажми ҳамда ЯИМ
Манба: Марказий банк ҳисоб-китоблари.
2018 йилнинг январь-сентябрь ойларида импорт ҳажми ўтган 
йилнинг мос даврига нисбатан 33,3 фоизга ошган бўлса, унинг 
таркибида машина ва технологиялар улуши мос равишда 39 фоиздан 
41 фоизгача ошди.
2018 йилда Ҳукумат ҳамда Ўзбекистон Республикаси 
ривожланиш ва тараққиёт жамғармаси томонидан ажратилаётган 
имтиёзли кредитлар Марказий банк пул-кредит сиёсатининг 

---

59 
трансмиссион механизми кредит каналидан фаол фойдаланиш 
имкониятини чеклади.
Хусусан, иқтисодиётга ажратилган жами кредитларнинг 55–60 
фоизи марказлашган манбалар ҳисобидан ажратилган кредитлар 
ҳиссасига тўғри келиб, мазкур кредитлар бўйича фоиз ставкалари 
бозор ставкаларига нисбатан анча паст, имтиёзли шартларда 
ажратилган. Бу ҳолат кредит каналининг самарадорлигини сезиларли 
даражада пасайтирди. 
2.4.11-
расм