Ўзбекистон Республикаси Марказий банки

Ўртача тортилган фоиз ставкалари динамикаси 
 
Манба: Марказий банк ҳисоб-китоблари.

---

53 
2018 йил январь-июнь ойларида банклараро пул бозорида фоиз 
ставкалари Марказий банкнинг қайта молиялаш ставкаси, яъни
14 
фоизга яқин даражада шаклланди. 
Бироқ, 2018 йилнинг биринчи ярим йиллиги охирларига келиб 
ликвидлиликнинг ошиб бориши, ўз навбатида, банклараро ресурслар 
бозорида 
фоиз 
ставкаларига 
таъсир 
кўрсата 
бошлади
Натижада банклараро депозит фоиз ставкаларида июль ойидан 
кескин пасайиш кузатилди. (2.4.7-расм). 
Иқтисодиётдаги инфляция хатарлари ва кредитлаш ҳажмининг 
кескин даражада ошиб кетиши ҳамда фоиз ставкаларининг пасайиб 
кетишини ҳисобга олиб, Марказий банк пул-кредит сиёсатини 
қатъийлаштириш 
мақсадида 
қайта 
молиялаш 
ставкасини 
16 
фоизгача кўтарди.
Депозитлар бўйича даромадлилик 
эгри чизиғи шаклланиши
Иқтисодиётнинг бир маромдаги ўсиши шароитида депозитларнинг 
муддатлари билан уларнинг фоиз ставкалари ўртасида тўғри боғлиқлик мавжуд 
бўлади. Яъни, депозитларнинг муддати ошиб бориши билан улар бўйича 
хатарларнинг кучайиши натижасида фоиз ставкаларининг ҳам ўсиши 
кузатилади. Бундай ҳолатда иқтисодиётда нормал даромадлилик эгри чизиғи 
шаклланади. 
2018 йилда пул-кредит сиёсати инструментларидан фойдаланишнинг 
фаол 
фазасига 
ўтилиши 
ва 
уларнинг 
таъсирчанлиги 
оширилиши 
иқтисодиётдаги фоиз ставкаларининг динамикасида ўз аксини топа бошлади. 
Хусусан, депозитлар муддатлари ва уларнинг даромадлилиги ўртасидаги 
боғлиқликни ўрганиш бўйича амалга оширилган таҳлиллар натижасида 
қуйидагилар аниқланди: 
- 
жисмоний шахсларнинг депозитлари муддатлари ва даромадлилиги 
ўртасида боғлиқлик графиги 2016–2017 йилларда (А ва Б расмлар) 
нисбатан текис чизиққа эга бўлган бўлса, 2018 йилга келиб (В расм) 
эгри чизиқ аниқ кузатила бошлади; 
- 
2018 йилда юридик шахсларнинг қисқа муддатли депозитларига 
қараганда узоқ муддатли депозитлари даромадлилиги эгри чизиғи 
2016
–2017 йилларга қараганда яққолроқ ўсувчи динамикани 
кўрсатди; 
- 2016
–2018 йиллар давомида жисмоний ва юридик шахслар 
депозитлари фоиз ставкалари орасидаги тафовутлар қисқариб бориши 
кузатилди. 
Умуман олганда, 2018 йилда 2016–2017 йилларга қараганда депозитлар 
даромадлилиги эгри чизиқларининг ўсувчи тенденцияни ҳосил қилиши