‘zbekiston respublikasi L,1y va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi


R o‘yan (Марена красильная)



Download 7,98 Mb.
Pdf ko'rish
bet74/144
Sana16.12.2022
Hajmi7,98 Mb.
#888201
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   144
Bog'liq
O\'rmon dorivor o\'cnvlirlari. Berdiqulov E.T

R o‘yan (Марена красильная) 
- Rubia tinctorum L.
R o‘yan ro ‘yandoshlar-./?ivfoaceae oilasiga mansub bo‘lib, b o ‘yi 
80-100 sm ga yetadigan ko‘p yillik o ‘t o ‘simlik hisoblanadi. Poyasi 
to ‘rtqirrali, qarama-qarshi shoxlangan. Barglari tuxumsimon yoki
137


tuxumsimon-nishtarsimon, tekis qirrali ho‘lib, qisqabandi yordamida 
poyasida 4-6 tadan halqasimon o ‘rnashgan. Mayda sarg‘ish-yashil 
gullari barg q o ‘ltig‘idan o ‘sib chiqqan yarim soyabonga joylashib, 
siyrak ro‘vaksimon gul to‘plamini hosil qiladi. Ro‘yanning mevasi
- dumaloq, qora rangli, sershira ho‘l meva. Ro'yan iyun-avgust 
oylarida gullaydi, mevasi iyul-senlabrda yetiladi.
Markaziy Osiyo mamlakatlari va MDHning Yevropa qismining 
janubiy hududlaridagi daryo, kanal bo'ylarida, to ‘qaylarda, daryo 
bo‘ylaridagi butazorlarda, dalalarda begona o ‘t sifatida bog'larda va 
madaniy ekinzorlarda o ‘sadi. Xomashyosi uchun plantatsiyalarda 
o ‘stiriladi.
52-rasm.
R o‘yan (Марена красильная) -
Rubia tinctoium L.
Tibbiyotda ro ‘yanning ildizpoyasi va ildizi keng qoilaniladi. 
Ular erta bahorda yoki kech kuzda kovlanadi, tuproq va qumlardan


tozalanadi, suv bilan yuvib, у iriklarini inaydii bo'lukluigu qirqib, 
quyoshda yoki 45°Sissiqlikdagiquritgichlardaqui it ilmli Ko'yanning 
ildizpoyasi bilan ildizi tarkibida 5-6% antratsen uiuuulari (nli/.arin, 
rubcritrin kislota, риф ипп va boshqalar), 15% gaclia qandlur. 
organik (limon, olma, vino va boshqa) kislotalar, pcklm va boshqa 
biologik faol moddalar bor.
Ro‘yan o ‘simligining yer ostki organlari siydik huydush, 
spazmolitik og‘riqlami qoldirish ta ’siriga ega. Shuning uchun 
ularning dorivor preparatlari (qaynatmasi, tabletkasi, poroshogi va 
tabletka xolidagi quruq ekstrakti) siydik-tosh, buyrak-tosh kasalligi, 
o ‘t pufagi va o ‘t yo‘llari hamda podagra kasalliklarini davolash 
uchun ishlatiladi.
R o‘yan ildizpoyasining ekstrakti yuqorida keltirilgan kasal- 
liklarda q o ‘llaniladigan sistenal, enatin va boshqa kompleks pre- 
paratlar tarkibiga kiradi. Ro‘yan ildizidan tayyorlangan qaynatmani 
Abu Ali ibn Sino siydik haydovchi vosita sifatida hamda jigar, taloq 
shishi va boshqa kasalliklarda ishlatgan. Asal qo'shib tayyorlangan 
ildizi qaynatmasi bilan и falajni va nerv yalligManishini davolagan.
Bundan tashqari, ro‘yau ildizidan tayyorlangan qaynatma yoki 
damlamasi xalq tabobatida podagra kasalligini davolashda buyrak 
siydik y o ‘llari, o ‘t pufagi kasalligi va toshlami tushirish uchun 
qoilaniladi. Asal qo'shilgan qaynatmasi sariq kasalligida va zehn 
pastligida iehishga beriladi.

Download 7,98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   70   71   72   73   74   75   76   77   ...   144




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish