Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги тошкент давлат аграр университети шералиев Абдусаид Шералиевич

Помидорнинг бактериал раки

Касаллик белгилари. Помидор ўсимлигининг мевасини ва вегветатив органларини, айрим новдаларини, айрим баргларини касаллантиради. Касалланган пояда кўндаланг, тўқ рангга бўялган чизиқлар баъзан яралар пайдо бўлади.
Касаллик белгилари кўчат экилгандан сўнг икки хафтадан кейин намоён бўлади. Бунда бактерия таъсирида ўсимликнинг ўтказувчи тўқималари зарарланиши натижасида помидор барги ва шохлари сўлийди. Бундай ўсимликнинг поясини кўндаланг қилиб кесилганда ўтказувчи тўқималарни қўнғир тусга кирганлигини кўриш мумкин. Бундай зарарланган ўсимлик бутунлай сўлиб қолади.
Касаланиш помидор шохларида, баргида, мевада ва мева бандида ботиқ ярачалар шаклида ҳосил бўлади. Касалланган ўсимлик поясида ва мева бандида узунчоқ қўнғир чизиқчалар ҳосил бўлади. Касаллик ривожлана борган сари ярачалар ўрнида ёриқлар ҳосил бўлади ва шу ёриқлардан бактерия споралари ташқарига тарқалади. Мева бандида ҳосил бўлган ёриқлардан ўтказувчи тўқима найлари орқали бактерия помидор мевасини зарарлаши мумкин. Зарарланган мевада ўртаси тўқ атрофи оқиш доғлар ҳосил бўлади. Лекин помидор мевасининг таъми бузилади, мева ичидаги ўтказувчи тўқима найлари сариқ тусга киради.
Бактерияли рак касаллигини қўзғатувчиси- Cor. michiganense- ҳаракатсиз таёқча, граммусбат, озиқа муҳитида сариқ колониялар ҳосил қилади. Желатинни суюлтиради, сутни секин чиритади, нитратлар ҳосил қилмайди, крахмални жуда секин парчалайди, газ ҳосил қилмайди, турли қандларда кислота ҳосил қилади.
Инфекция манбайи уруғлар, ўсимлик қолдиқлари ҳисобланади. Инфекция ёмғир ва шамол орқали тарқалади.


Кураш чоралари:
1. Уруғлардаги ва ўсимлик қолдиқларидаги инфекцияни йўқ қилиш керак;
2. Уруғларни экишдан олдин формалин (1/100 ,15 мин ишлов бериш ва 2 соат димлаш), сулема ва бронотак билан экишдан 35 кун олдин дорилаш;
3. Теплицанинг ром ва ойналарини 1:40 миқдорда формалин билан дезинфекция қилиш;
4. Даладан ўсимлик қолдиқларини йўқотиш;