Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги самарқанд қишлоқ ХЎжалик институти ҳайвонлар касалликлари

Бактериологик (биологик) қурол ҳам одамлар, чорва моллари ва экинларни ялпи зарарлантирувчи қуролдир. Унинг асосини касал тарқатувчи микроорганизмлар, (бактериялар, вируслар, рикетсиялар, замбуруғлар) ва бошқа бактериялар ишлаб чиқарадиган заҳарлар(токсинлар) ташкил қилади. Бактериологик восита (БВ) одамлар, ҳайвонлар организмига ҳар ҳил йуллар билан кириб юқумли касалликлар тарқатади, бу баъзи холларда ўлимга ҳам олиб келади.
Бактериологик восита ўсимликларини касаллантириш билан бирга ҳосилнинг камайиб кетиши ва ҳатто уларнинг қуриб қолишига сабаб бўлади. БВ одамлар ва ҳайвонлар организмига зарарланган ҳаво, озиқ, ем-ҳашак, сув истеъмол қилиш зарарларган ҳашаротларнинг чақиши, яраланган терига микроб ва токсинларни шиллиқ пардага тушиши, зарарланган кишилар ҳамда ҳайвонлар билан мулоқотда бўлиш натижасида кириши мумкин.
Одамлар, ҳайвонлар, ўсимликларга катта талофот етказиш мақсадида душман ҳар ҳил касалликлар қўзғатувчи токсинларни аралаш ҳолда ишлатиши мумкин. Бундан ташқари ўсимликларни нобуд қилувчи биологик воситалар ЗМлар билан бирга ҳам қўлланилади.
Душман одамлар ва ҳайвонларни зарарлаш мақсадида вабо, куйдирги, чечак, брунцеллёз, манқа касаллиги, туларемия ва ҳар ҳил қоқшол, энцефалитлардан, микроблардан фойдаланиш мумкин. Экинларни зарарлантириш учунг занг касалининг турларидан, фитофитора ва бошқа касалликлар тарқатувчи моддалар қуллашади.
Душман томонидан катта майдонларда фавқулодда бактериологик (биологик) ҳамда химиявий қуролни қўлланилиши, ахоли, қишлоқ хўжалик ҳайвонлари ва ўсимликларни ялпи касалланишига сабаб бўлиши мумкин.
Халқ хўжалик объектлари, аҳоли яшайдиган пунктлар, шаҳарларда душман томонидан бактериологик қурол тўғридан-тўғри қулланилган бўлса, бу майдонлар бактериологик зарарланган зона деб аталади ва юқумли касалликлар тарқатиш манбайи булиб қолади.
Юқумли касалликлар тарқатувчи биологик воситаларнинг катта хавфи шундан иборатки, улар касал организмдан соғлом организмларга тез утиши натижасида катта майдонларда одамлар ҳайвонлар ўртасида юқумли касалликларнинг тарқалишига сабаб бўлиши мумкин. Уларни яширин даври хавфли ва касалликлар узоқ вақт озиқ-овқат маҳсулотларида, сувда тупроқда, кийим кечак ва анжомларда ҳамда ҳайвонлар, кемирувчилар, каналар, ҳашаротлар организмида сақланиб қолади.