Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги самарқанд қишлоқ ХЎжалик институти ҳайвонлар касалликлари

Молларга ветеринария ишлов бериш.
Ветеринария ишлоб бериш жараёнида молар танасининг сиртқи қисм бутунлай РМлар, ЗМлар, ва БВлардан тозаланади ҳамда зарарланган ҳайвонларга тез ёрдам кўрсатилади. Молларга ветеринария ишлов бериш санитария-гигиена жиҳатдан катта аҳамиятга эга бўлиб, бунда чорвадорлар ишининг хавфсизлигини таъминлашга, гўштдан хўжаликлар эҳтиёжлари учун кўпроқ ишлатишга ҳаракат қилинади. Шунингдек РМлар, ЗМлар, ва БВлар таъсири йўлиққан ҳайвонларнинг касалланишини йўқотиш, бартараф қилиш ва юқумли касалликларнинг тарқалишига йўл қуймаслик керак.
Химиявий ва бактериологик зарарланиш зоналарида қолиб РМларнинг рухсат этилган миқдоридан юқори дозада зарарланган барча ҳайвонларга ишлоб берилади. Ҳўжаликдаги қорамолларга ветеринария ишлоб бериш учун махсус майдонча тайёрланади.аҳолининг шаҳсий қарамоғида бўлган қора молларга жойларнинг ўзида ишлов берилади.
Комбинацияланган тарзда зарарланган хайвонлардаги ЗМ ларни йўқотиш мақсадида биринчи навбатда дегазацияловчи эритмалар билан ишлов берилади. Бу мақсадларучун қулланилган эритмалар таъсири, моллар БВ ларнинг спорасиз форма (шакл) лари билан зарарланганда сезиларли бўларди. Молларни тозалаб ювганда уларнинг танаси РМ лардан ҳам тозаланади. Кейин зарур бўлса, спора ҳосил қилувчи микробларни йўқотиш мақсадида моллар териси дезинфекцияловчи эритмалар билан ювилади.
Ишлов берилган моллар хўжаликка, касали бўлса даволашга ёки қушхонага жўнатилади. Битта дизенфекция машинаси (қурилмаси) ёрдамида 10 соат давомида 160-200 тагача қорамолларни ишловдан ўтказиш мумкин.
Чўчқалар қўйлар, бузоқларга намлаб ветеринария ишлов бериш учун «ифлос» бўлакда 10та мол сиғадиган, поли панжара шаклида қўра қилинади ва у ерда молларга группа холда ишлов берилади. Радиоактив чангни сув ёрдамида тозалаш мумкин, фақат қандайдир машина ёрдамида 3 атмосфера босими остида сув берилади. Чўчқалар, қуйлар ҳамда бузоқлар ЗМлар, ва БВлар билан зарарланса, уларга ҳам ҳудди қора моларга ишлов бериш каби тадбирлар қулланилади.
Бузоқлар ва чучқа болалари БВ лар билан зарарланганда, ванналарда чумилтириш йули билан ҳам ишлов бериш мумкин. Бунинг учун хлорли йод ёки водород сульфиди эритмаси билан тўлдирилган ванна бир соат давомида юқори кўрсатилган концентрацияда ушлаб турилади. Кейин эса улар сув билан ювилади. РМ лар билан зарарланган кушларни эса,туғридан-туғри қафасларда,товуқ фермаларида (комбинатларида) санитария ишлов бериш камераларида, қушларни қабул қилиш цехларида ювилади.
Эртитмалар қуйидаги ҳисобда:1л-1 та товуққа, 1,2л-1 та урдакка ва 1,5л-1 та ғозга тайёрланади. Қушлар ЗМ лар билан зарарланганда уларни 0,5% ли натрий ишқори ёки ДТС-ГК эритмаси билан ювиш тавсия қилинади. Қушларни зарарлантиришда душ камераларидан ҳам фойдаланилади.
Шахсий чорва молларига ветеринария ишлов бераётган шахсий ҳимоя воситаларини кийиб олади. Агар моллар РМ лар билан зарарланса, уларга противогаз ўрнига респираторлар кигизилади. Иш тамом бўлгандан сўнг асбоб-ускуналар, техник воситалар ва маҳсус кийимлар зарарсизлантирилади.
Шахсий таркиб тулиқ санитария қўригидан ўтади. Агар шу майдонларда яна ишлаш кўзда тутилмаса, чуқурчалар, оқава сувлар йиғилган мосламалар, ариқчалар, зовурлар кўмиб ташланади, қуранинг «ифлос» қисми атрофлари ўралиб бурчакларидаги тўсиқларига «заҳарланган» деб ёзиб қуйилади.