Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги андижон қишлоқ ХЎжалиги институти

Масалаларни ечиш тартиби

Кўпгина масалаларни ечишда қуйидаги талабларга амал қилиш тавсия этилади:

1. 
   Номаълумларни топиш учун қайси жисмнинг мувозанатини текшириш кераклигини аниқлаш зарур.
   
2. 
   Момент олиш нуқтаси билан координата ўқини ёки фақат момент олиш нуқталарини қулай қилиб танлаб олиш керак.
   
3. 
   Жисмга қўйилган актив кучларни аниқлаш ва боғланишларни ташлаб юбориш ёки қирқиш методига мувофиқ бир қисмини ташлаб юбориш йўлибилан уларнинг таъсирини реакция (зўриқиш) кучларига алмаштириш керак.
   
4. 
   Тегишли мувозанат шарти тенгламаларини тузиш лозим.
   
5. 
   Тенлмаларни ечиб, номаълумларни аниқлаш ва топилган номаълумларнинг ишорасига қараб уларнинг хақиқий йўналишини кўрсатиш керак.
   
6. 
   Реакция кучлари топилиб, жисмнинг бирор-нуқтага кўрсатадиган босимини аниқлаш керак бўлса, статика аксиомасига мувофиқ босимнинг миқдор жихатидан реакция кучига тенг,аммо унга тескари йўналган бўлишини хисобга олиш зарур.
   

Аниқланган реакция кучларини тўғри ёки нотўғри эканлигини билиш учун текшириш тенгламалари тузилади. Хар қандай масала ишлашда албатта уни текшириш зарур. Текшириш тенгламаси масала ишлаш учун тузилган мувозанат тенггламалардан бири бўлмаслиги керак.
Келтирилган мувозанат тенгламалари (1) учун текшириш тенгламаси

бўлади, яъни балканинг бошқа бир нуқтасидаги моментлар йиғиндисини нолга тенглаштириш керак (2), (3) мувозанат тенгламалари учун текшириш тенгламаси бўлади.

Текшириш тенгламасига аниқланган реакция кучларини қўйиб, уларни нолга тенглиги текширилади. Агар улар нолга тенг бўлмаса аниқланган реакция кучлари нотўғри топилган бўлади.Юқорида келтирилганидек (1), (2), (3) мувозанат тенгламалари шундай тузилиши керакки, имкони борича уларнинг хар бирида биттадан номаълум бўлиши зарур.
Текшириш тенгламасида эса имкони борича топилган реакция кучларининг кўпроғи қатнашса мақсадга мувофиқ бўлади.


Изох: Агар аниқланган реакция кучи (кучлари) нинг ишораси мусбат бўлса уларнинг йўналиши тўғри топилган хисобланади, акс холда яъни манфий чиқса шаклда кўрсатилганига қарама-қарши йўналишда бўлади.