Фанидан Мустақил иш Мавзу

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТА’ЛИМ ВАЗИРЛИГИ МИРЗО УЛУҒБЕК НОМИДАГИ
ЎЗБЕКИСТОН МИЛЛИЙ УНИВЕРСИТЕТИ

______________________________________ Факултети
_________________________________________ Йўналиши
________________________________________ Фанидан
Мустақил иш
Мавзу : _________________________________________________________________

Бажарди: _______________________________
Текширди:______________________________

Тошкент-2022
Режа :
1.Кириш
2.Асосий қисм
2.1 Соф туғма элементлар. Интерметалл бирикмалар.
3.Хулоса
4.Фойдаланилган адабиётлар
Кириш
Саноатнинг биронта ҳам соҳаси йўқки, унда бирон фойдали қазилма бевосита хом ҳолича, ёки қайтадан ишланган маҳсулот сифатидақўлланилмасин. Инсон учун темир рудаларини қазиб, ундан металлургия йўли билан тайёрланган турли навли чўян ва пўлатнинг муҳимаҳамиятига ега еканлиги ҳаммага маълум. Темир - саноатнинг асосий асаб томиридир. У металлургия, машинасозлик, кемасозлик,темир йўл, кўприклар, темир-бетон иншоотлари, кон асбоб-ускуналари,кенг истеъмол моллари ва ҳ.к. учун асосдир. Ўз навбатида, фақатбиргина темир металлургиясининг ўзи қазиб чиқарилаётган қаттиқминерал ёқилғининг - коксга айлантириладиган тошкўмиминг 40%га яқинини талаб қилади. Саноат тараққиётида суюқ минерал ёқилғи - нефт ва унинг қайта ишланган маҳсулотлари ҳам ниҳоятда катта рол ўйнайди. Ёнувчи газларнинг аҳамияти ҳам кундан кунга ортиббормоқда. Рангли металлургия, електр саноати, кемасозлик, самолёцозлик,машинасозлик ва бошқа саноат тармоқларминг ривожланишида рангли металлар деб аталувчи - мис, рух, қўрғошин, алюминий, никел, кобалт рудаларидан ажратиб олинадиган металлар руҳим рол ўйнайди. Нодир металлар: волфрам, молибден, шунингдек, титан, кобалт ва бошқа жуда катта мудофаа аҳамиятига егадир. Қишлоқ хўжалигининг ривожланиши минерал ўғитлар - калий минераллари (калий тузлари), фосфорли минераллар (апатит, фосфорит), азотли минераллар (селитра) ва бошқалардан кенг фойдаланишга боғлиқдир. Кимё саноати кўп жиҳатдан минерал хом ашёларга асосланиб ишлайди. Масалан, сулфат кислота олтингугуртга бой колчедан (пирит) дан олинади; жуда кўп минераллар соф туғма олтингугурт, селитра, плавик шпатлари ва бор, калий, натрий, магний, симоб ва бошқа елементламинг минераллари кимёвий препаратлар тайёрлашда ишлатилади; резина саноатида - олтингугурт, талк, барит; кислоталар билан ўтга чидамли маҳсулотиар ишлаб чиқаришда - асбест, кварс, графит ва бошқалар; бўёқчилик билан емал ва глазурлар (сир) тайёрлашда - галкенит, сфалерит, барит ва титан, мис, темир, маргимуш, симоб, кобалт, бор минераллари, криолит, ортоклаз сиркон; ёзув қоғози ишлаб чиқаришда - талк, каолин, олтингугурт, аччиқтош, магнезит ва ҳ.к ишлатилади. Тош туз билан ош тузи инсон овқатининг зарур таркибий қисмидир.