Ўзбекистон республикаси қишлоқ ХЎжалиги вазирлиги тошкент давлат аграр университети

Номоддий активларни ҳисобдан чиқариш
далолатномаси
Номоддий активлар қуйидаги ҳолларда ҳисобдан чиқарилади:

• 
  сотиш ёки текинга бериш;
  
• 
  устав капиталига улуш сифатида бериш;
  
• 
  ишлатиш муддати тугаши.
  

Чиқарилаётган номоддий актив корхона балансидан ўчирилади. Бунда ҳисобдан чиқариш далолатномаси тузилади. Агар номоддий актив текинга берилган ёки устав капиталига улуш сифатида берилган бўлса, у ҳолда олувчи учун қўшимча равишда номоддий активларни қабул қилиш-топшириш далолатномаси расмийлаштирилади.
Умумий қоидаларга кўра далолатнома раҳбар буйруғи билан тайинланган комиссия томонидан тузилади. Одатда, комиссия таркибига корхона маъмурияти вакиллари, бухгалтерия ходимлари ҳамда номоддий активлар тушунадиган мутахассислар киритилади.
Комиссия далолатномани бир нусхада тузади ва бухгалтерияга топширади.
Далолатномада қуйидагилар кўрсатилади:

• 
  номоддий активнинг дастлабки қиймати;
  
• 
  номоддий активнинг корхона балансидан чиқариш билан боғлиқ харажатлар;
  
• 
  номоддий актив ҳисобдан чиқарилиш вақтига ҳисобланган амортизация суммаси.
  

Топшириқ:
“Намуна” МЧЖ 2018 йил декабр ойида ўтказилган инвентаризция натижасида фойдали модел (ручканинг ўзига хос дизайни) патенти бўлган ҳуқуқ ўзининг иқтисодий аҳамиятини йўқотганлиги аниқланди. Инвентаризация комиссиясининг хулосаси ва МЧЖ раҳбарининг модел патенти ҳисобдан чиқарилди.
Фойдали модел патентига бўйича қуйидаги маълумотлар мавжуд:
-фойдали модель патенти 2013 декабр ойида ҳисобга қабул қилинган;
-фойдали модель патентининг бошланғич қиймати-16000000 сўм;
-фойдали модел патеннинг жамғарилган амортизация суммаси-12800000 сўм.
-корхона ҳисоб сиёсатида фойдали модель патентига бир текис усулда амортизация ҳисоблаш кўзда тутилган.
Ушбу фойдали модел патенти корхонанинг ўзида яратилган бўлиб фойдаланишга қабул қилишда фойдали хизмат муддати 5 йил белгиланган. Фойдали модел патенти бўйича амортизация харажатлари 2010 –“Асосий ишлаб чиқариш” счетига олиб борилади.
Юқоридаги маълумотлар асосида номоддий активни ҳисобдан чиқариш далолатномасини тузинг.

3-МАВЗУ: АВТОМОБИЛ ТРАНСПОРТИДА БАЖАРИЛГАН ИШЛАРНИ ҲИСОБГА ОЛИШ БЎЙИЧА БОШЛАНҒИЧ ҲУЖЖАТЛАР