Ўзбекистон Республикаси алоқа ва ахборотлаштириш агентлиги

8- расм. Симоб тукилганда хавфсизлик чоралари.

Ишлаб чиқариш жараёнларида бу моддаларнинг миқдори махсус асбоб ва ускуналар, доземетрлар ёрдамида аниқланади. Бир қатор ҳимоя воситалари мавжуд, яъни, турли газ ва яангтуткичлар, респираторлар, ҳимоя кийимлари ва бошқалар.

Юқорида қайд этилган заҳарли ва зарарли моддалардан энг зарарлиларидан бири симоб ҳисобланади. Шу сабабли, бу модда билан мулоқотда эҳтиёткорлик чораларини кўриш жуда муҳим аҳамиятга эга.
Охирги йилларда ишлаб чиқаришда заҳарли газлар миқдорини эътиборга олган ҳолда махсус ичимликлар ишлаб чиқилган (сут ва унинг активлаштирилган маҳсулотлари). Шу билан бирга касб касалликларини олдини олишга қаратилган бир қатор кураш усуллари ишлаб чиқилмоқда. Бунга турли заҳарларни ажралишини йўқотиш ёки камайтириш технологиясини такомиллаштириш,

санитария-гигиена тадбирларини жорий этиш, даволаш ва соғламлаштириш чораларини қуллаш киради.

Назорат учун саволлар

1. 
   Меҳнатни илмий асосда ташкил этиш қайси йўналишлар бўйича амалга оширилади?
   
2. 
   Меҳнат физиологияси нима?
   
3. 
   Жисмоний ва ақлий меҳнат турларини изоҳлаб беринг?
   
4. 
   Мўътадил ҳаёт фаолияти шароити нималарни ўз ичига олади?
   
5. 
   Мўътадил ҳаёт фаолияти қандай ташкил этилади?
   
6. 
   Касб касалликлари нима ва улар қандай пайдо бўлади?
   
7. 
   Заҳарларнинг турлари ва уларни инсонларга таъсирини айтиб беринг?
   
8. 
   Заҳарли газлар миқдори қандай аниқланади?
   

Адабиётлар.
1. Ўзбекистон Республикаси Мехнат кодекси, Тошкент, Адолат
нашриёти, 2005.
2 Безопасность жизнедеятелности. Под. ред. С. В. Белова,
М, Высшая школа, 2002.
3. Ғ.Ё.Ёрматов, Ё.У.Исамухамедов, Меҳнатни муҳофаза қилиш,
Тошкент, Ўзбекистон нашриёти, 2002.
4 Ўзбекистон Республикасининг «Меҳнатни муҳофаза қилиш
тўғрисида» ги қонуни.Тошкент, 1995.
5. У.Йулдошев, У. Усмонов, О.Қудратов. Меҳнатни муҳофаза
қилиш, Тошкент, Меҳнат, 2001.
6. Қудратов.Т. Ғаниев. Ҳаёт фаолияти хавфсизлиги, Тошкент, Меҳнат, 2004.