Ўзбекистон Республикаси алоқа ва ахборотлаштириш агентлиги

Таянч иборалар: Гигиена, физиологик, асосий муносабатлар, психологик, эстетик йўналиш, функционал, биологик, жисмоний, ақлий меҳнат, толиқиш, асаб касаллиги, ҳаво ҳарорати, намлик, тезлик, иситиш, шамоллатиш, ўлчаш, 18-20⁰ С ҳарорат 60 % намлик.

1. Меҳнатни илмий асосда ташкил этишнинг асосий йуналишлари.

Тўғри ташкил этилган меҳнат кишининг жисмоний, интелектуал ва маънавий камол топишига олиб келади. Меҳнат жамиятда нафақат моддий фаровонлик, балки одамнинг тетиклик манбаи ҳамдир. Шу билан бирга меҳнатнинг ижобий фазилатлари билан баъзи ҳолларда салбий оқибатлари ҳам кузатилган, яъни, иш даврида турли жароҳатлар, касб касалликлари ҳам учрайди. Демак, меҳнатни тўғри ташкил этиш, илмий асослаш, иш пайтида ҳаёт хавфсизлигини таъминлаш долзарб масалалардан биридир.
Меҳнатни илмий асосда ташкил этишнинг асосий йўналишлари қўйидагилардан иборат:
Гигиеник йўналишда
- саломатлик ва иш қобилиятига таъсир қиладиган ишлаб чиқариш муҳити омилларини меъёрлаш;
- ишлаб чиқариш муҳитидаги зарарли омилларни камайтириш ва йуқотиш йўли билан меҳнат шароитларини соғломлаштириш;
Физиологик йўналишда :
- иш жойи, асбоблар, машина ва жиҳозларни физиологик талабларга мувофиқ ҳолда бўлишига эришиш;
- меҳнат ва дам олиш режимларини жорий этиш;
- меҳнатни жисмоний оғирлигини камайтириш;
- мехнатни ақлий ва эмоционал толиқтиришини камайтириш.
Психологик йўналиш:
- пультлар, ахборот технологиялари, компьютер тизимида ва уни ташкил этишда руҳий талабларни эътиборга олиш;
- касб танлашда ва касбий талабларга мувофиқ шахснинг руҳий хусусиятларини ҳисобга олиш;
- жамоаларда қулай руҳий кайфият яратиш ва бошқалар.

5 - расм. Меҳнатни илмий асосда ташкил этиш схемаси

Эстетик йўналиш:
- компьютер залларини безатиш, машина залларига маъқул ранг бериш, безак бериш талабларига риоя қилиш;
- техникавий эстетика талабларига эътибор бериш, бошқарув тизимларининг бадиий ихтиро қилиш.