Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти шорахметов шоакбар шорустамович

369-м о д д а. Ҳал қилув қаpоpи, ажpим ёки қаpоpни қайта
кўpиш тўғpисидаги аpизани қаноатлантиpиш
оқибатлаpи


Ҳал қилув қаpоpи, ажpим ёки қаpоpни қайта кўpиш тўғpи­сидаги аpиза қаноатлантиpилган тақдиpда, иш суд томонидан умумий асослаpда кўpилади.


1. Юқорида таъкидлаб ўтилганидек, фуқаролик ишлари суд томонидан кўрилиб, тегишли ҳал қилув қарори, ажрим, юқори инстанция судларида ажрим ва қарорлар чиқарилиши билан ушбу ажрим ҳамда қарорлар қонуний кучга киради, кейинчалик эса бу қарорлар тарафларнинг қонуний манфаатларига зид чиқарилган­лиги аниқланган тақдирда қонун манфаатдор шахсларга, шунинг­дек прокурорга иш бўйича янги ҳолатларнинг вужудга келиши сабабли, тегишли суд қарорларини қайта кўрилиши учун мурожаат қилиш ҳуқуқини беради.
Шарҳланаётган модданинг мазмун-моҳияти шундан иборатки, бунга кўра, биринчи инстанция судининг ҳал қилув қарори, аж­рими, апелляция, кассация инстанцияси судларининг ажримлари, шунингдек назорат инстанцияси судларининг қарори, ажрими агар иш вилоят ва унга тенглаштирилган судларда, Олий суднинг Раёсати томонидан чиқарилган қарорлари ва ниҳоят, республика Олий судининг ҳайъатида чиқарилган ажримларни қайта кўриш тўғрисидаги аризалар қаноатлантирилгандан кейинги суднинг янги очилган ҳолатлар бўйича ишларни қайта кўриши билан боғлиқ процессуал ҳаракатларга қаратилгандир.
Янги очилган ҳолатлар бўйича суд қарорларини қайта кўриш ҳақидаги ажрим устидан хусусий шикоят, прокурор хусусий про­тест келтириши қонунда назарда тутилмаган. Аризани қаноатланти­ришни рад этиш тўғрисидаги суд ажрими устидан шикоят (протест) бериш мумкинлиги ҳақида ва унинг ҳуқуқий оқибатлари ҳақида юқорида айтиб ўтилган.
Ҳал қилув қарори, ажрим ёки қарорни қайта кўриш тўғриси­даги аризани қаноатлантириш ҳақидаги биринчи инстанция ҳамда юқори судларнинг ажрим ва қарорлари асослантирилган бўлиши, унда янги очилган ҳолатлар нималардан иборат эканлиги ҳақидаги асослар ФПКнинг 362-моддаси талабларига мос келишлиги тўғрисидаги маълумотлар ўз аксини тўлиқ топган бўлиши лозим.
2. Шарҳланаётган ушбу қоидага кўра, ҳал қилув қарори, ажрим ёки юқори инстанция судларининг қарорларини қайта кўриш тўғрисидаги аризанинг қаноатлантирилиши ишни умумий тартибда судда кўриш учун асос бўлади. Фуқаролик ишларини биринчи инс­танция судларида кўриш тартиби ФПКнинг 162-202-моддаларида ўз ифодасини топган. ФПКнинг ушбу моддаларида суд мажли­сининг очилиши, суд мажлисида раислик қилувчининг ўрни, суд мажлиси залидаги тартиб, ишда иштирок этувчи ҳамда одил судловни амалга оширишга кўмаклашувчи шахсларнинг ҳуқуқлари, ишни мазмунан кўриш ва унинг қисмлари ҳақида фикр юритилган бўлиб, суд шу талаблар асосида ишни қайта кўриши ва тегишли қарорга келиши лозим.