Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти шорахметов шоакбар шорустамович

111-м о д д а. Суд харажатларини тўлашни кечиктириш,
бўлиб-бўлиб тўлаш ва уларнинг миқдорини
камайтириш


Суд тарафларнинг мулкий аҳволига қараб, улардан бири­нинг ёки иккаласининг давлат даромадига ундириладиган суд харажатларини тўлашни кечиктиришга ёки бўлиб-бўлиб тўлашга йўл қўйиши, шунингдек бу харажатларнинг миқдори­ни камайтириши мумкин.


1. Юқорида (ФПКнинг 110-моддаси) баён этилганидек, суд ўзига берилган ваколат доирасида, тарафларни суд харажатларини тўлашдан озод қилиш билан бир қаторда худди шу асосларга кўра, яъни уларнинг мулкий аҳволини ҳисобга олган ҳолда тарафлардан бирини (даъвогар) ёки ҳар иккаласини (жавобгар ва даъвогар)ларни суд харажатларини тўлашни маълум муддатга кечиктиришга ҳақли эканлиги белгиланган. Бундан ташқари, шу қоидада суд харажат­ларини бўлиб-бўлиб тўлаш масаласи ҳам ўз ифодасини топган, шунингдек судья суд харажатларининг миқдорини камайтиришга ҳам ҳақли.
Суд харажатларини тўлашни кечиктириш, бўлиб-бўлиб тўлаш ва уларнинг миқдорини камайтириш учун тарафлар, шунингдек судья фуқаролик процессуал қонунчилигида кўрсатилган айрим процессуал ҳаракатларни амалга ошириши лозим, жумладан ФПКнинг 149-моддасида кўрсатилганидек, аризада даъвогар ўзи­нинг талабларига асос қилиб кўрсатилган ҳолатлар ва бу ҳолатлар­ни тасдиқлайдиган далиллар ҳамда бошқа ҳужжатлар илова қилиниши лозим.
2. Суд харажатларини тўлашни кечиктириш, бўлиб-бўлиб тўлаш ва уларнинг миқдорини камайтириш билан боғлиқ бўлган масалаларни кўришда суд ажрим қабул қилади. Суд ажрими усти­дан хусусий шикоят берилиши ёки хусусий протест келтирилиши мумкин (ФПКнинг 121-моддаси).
Тарафларга қонунда берилган бундай имтиёзлардан асоссиз равишда фойдаланишга йўл қўймаслик учун судья тақдим этилган ҳужжатларни қанчалик тўғри эканлигига атрофлича эътибор бериши лозим.


112-м о д д а. Гувоҳлар, экспертлар, мутахассислар,
таржимонларга тегишли бўлган суммалар
тўланиши ва уларнинг ўртача иш ҳақи
сақлаб қолиниши


Гувоҳлар, экспертлар, мутахассислар, таржимонларга тегишли бўлган суммалар, улар ўз вазифаларини бажариб бўлганларидан сўнг, харажат тарафлардан ундириб олинган-олинмаганлигидан қатъи назар, суд томонидан тўланади.