Ўзбекистон респубикаси

8.5.3 Олдини олиш ҳаракатлари Ташкилот мумкин бўлган номувофиқликларни келиб чиқишини олдини олиш учун уларнинг сабабларини бартараф қилиш мақсадида ҳаракатларни аниқлаши керак. Олдини олиш ҳаракатлари мумкин бўлган муаммоларнинг оқибатларига мувофиқ бўлиши лозим. Қуйидагиларга қўйиладиган талабларни аниқлаш учун ҳужжатлаштирилган процедура ишлаб чиқилган бўлиши керак: a) мумкин бўлган номувофиқликлар ва уларнинг сабабларини аниқлаш; b) номувофиқликлар юзага келишини олдини олиш мақсадида ҳаракатлар зарурлигини баҳолаш; с) зарур ҳаракатларни аниқлаш ва амалга ошириш; d) қилинган ҳаракатлар натижаларининг ёзувлари (4.2.4 қ.); ва e) қилинган олдини олиш ҳаракатларининг натижалилигини таҳлил қилиш

Олдини олиш ҳаракатлар потенциал номувофиқликларни сабабларини бартараф қилиш, ташкилотни ривожланши истиқболли муаммоларини ва ишлаб чикарилаётган маҳсулот (хизмат) сифатини яхшилашга йўналтирилган. Бу масалалар ташкилотни ривожланиш режасида, сифат дастурида, бизнес – режа, бошқа ҳужжатларда кўрсатилиши мумкин.
ISO 9000 га мувофиқ, олдини олиш ҳаракатлар – бу потенциал номувофиқлик ёки бошқа потенциал керак бўлмаган ҳолатни сабабларини бартараф қилиш учун жорий қилинган ҳаракатлар.
Олдини олиш ҳаракатлари тасодиф пайдо бўлишини олдини олиш учун, тузатиш ҳаракатлар эса тасодифни қайта содир бўлишини олдини олиш учун жорий қилинади. Ташкилот потенциал номувофиқликларни сабабларини идентификатлаштириш ва олдини олиш ҳаракатларни ишлаб чиқиш учун махсус усуларни қўллаши керак. Бундай усуллар рисклар таҳлили, тенденциялар таҳлили, жараёнларни статистик бошқариш, радлар сабаблари ва оқибатларини таҳлилини ўз ичига олиши керак. Олдини олиш ҳаракатни жорий қилиниши танланган вариантни амалий бажарилишини кўзда тутади.

Ўз-ўзини текшириш ва назорат саволлари

1. Мониторинг нима дегани?
2. Ташкилот қандай мақсадларда жараёнларни мониторинги, ўлчаш, таҳлил қилиш ва яхшилашларни режалаштиради ва амалга оширади?
3. Ички аудит нима дегани?
4. “Ички аудит” жараёнига қандай талаблар белгиланган?
5. Номувофиқ маҳсулотларни бошқариш қай тарзда амалга оширилади?
6. Маълумотларни таҳлил қилишда нималарни ҳисобга олиш лозим (8.4 банди)?
7. Тузатиш ва олдини олиш ҳаракатлари нима дегани?