Ўзбекистон републикаси

а) иккиламчи механик сочилиш ореоллари ва оқимлари. ётқизиқларнинг ер юзига яқин жойларида кимёвий жихатдан турғун бўлган фойдали қазилмаларни физик бузилиши жараёнлари натижасида хосил бўлади. Маъданли таналарнинг бузилиш маҳсулотларининг йириклиги ва агрегат холати бўйича иккиламчи механик сочилиш ореоллари ва оқимлари қуйидагиларга бўлинади:
Йирик доначали (“маъдан бўлаклари уюми”)–диаметри бир неча сантиметрдан бир неча ўн сантиметргача бўлган маъданли бўлаклардан, валунлардан ва ғуддалардан ташкил топган бўлади;
Шлихли (қумли – гравияли) - диаметри бир неча миллиметрдан бир неча ўн миллиметргача бўлган заррачалардан(маълум шароитларда уларда оғир минераллар йиғилади) ташкил топган бўлади;
Майдадисперсли геокимёвий(гилли)–уларда маъданли моддалар ўлчамлари юз ва минг миллиметрли майда доначалар кўринишида иштирок этадилар.
Юқорида айтиб ўтилган механик сочилиш ореол турлари эльювиал, дельювиал, пролювиал, аллювиал, музлик ва бошқа сочилувчан ётқизиқларда учрайди.
б) тузли сочилиш ореоллари ва оқимлари атрофидаги жинсларда маъданли моддаларнинг мураккаб кимёвий парчаланиши, эриши, ҳаракатланиши ва қайта ётқизилиши жараёнлари натижасида элемент ва туз ореоллари ҳосил бўлади. Тузли ореолларнинг чуқур тавсилий шаклланиши оқибатида уларда нафақат енгил эрувчан, балки нисбатан кимёвий жихатдан турғун бўлган минераллар хосил бўлади. Бунда метеорли, қисман гурунт ва копильярли сувларда эриган тузлар туб маъданли таналардан анча узоққа олиб кетилиши ёки тўғридан-тўғри уни яқинида чўкмага ўтиши мумкин. Эритмалардан тузларнинг чўкмага тушиши кўплаб сабаблар натижасида содир бўлиши мумкин. Улардан энг асосийлари қуйидагилардан иборат: а) эритмаларнинг рН ва Еh кўрсатгичларидаги ўзгаришлар; б) буғланиш оқибатида эритмаларнинг қайта тўйиниши; в) атроф–муҳит билан кимёвий реакция алмашинуви; г)сорбентлар ёрдамида сочилган элементларнинг сорбцияланиши.
Тузли ореолларнинг шаклланишида худуднинг иқлими ва айниқса атмосфера ёғинлари миқдори ва парланиш қиймати орасидаги нисбат катта аҳамиятга эга.