Ўзбекистон иқтисодчилари XIII форуми

3. Оилаларда боқимандалик кайфиятининг кучайишига олиб келади.
Камбағалликни 
қисқартиришга қаратилган чора-тадбирлар давлат томонидан эҳтиёжманд оилаларни қўллаб-
қувватлаш, уларнинг камбағалликдан чиқиб кетишлари учун кўмак бериш, бир томондан уларни оғир 
аҳволга тушиб қолмасликлари учун кўмак берса, иккинчи томондан боқимандалик кайфиятининг 
кучайишига сабаб бўлиши мумкин. Шунинг учун, давлат камбағал оилаларга минимал даражада 
ёрдам кўсатади. 
4. Иқтисодий қийинчилик айрим жиноят турларини келтириб чиқаради. 
Баъзи 
оилаларда кунлик минимал истеъмол учун етарли маблағнинг йўқлиги ўғрилик, безорилик, ўзганинг 
мулкига тажовуз қилиш, фирибгарлик, фоҳишалик, гиёҳвандлик, одам савдоси ва шунга ўхшаш 
жиноятлар содир этилишини келтириб чиқариши мумкин. Одатда камбағал оила аъзолари орасида 
жиноятчилик кўрсаткичлари нисбатан юқорироқ бўлади. 
5. Яшаш шароитининг ёмонлигидан яна бир натижа - бу уларнинг 
таълим даражасига 
таъсир қилиши
. Ночорликда яшаш шароитлари боланинг қайси мамлакат ёки минтақаданлигидан 
қатъий назар, яхши таълим олишига тўсқинлик қилади. Сифатсиз таълим бутун жамиятга салбий 
таъсир қилади. Бошқа томондан, яхши ўқимишли аҳоли жамият учун даромадларнинг ошиши, 
инновациялар учун кўпроқ имкониятлар ва инвестицияларнинг кўпайиши каби кўплаб 
афзалликларни беради. Таълимга йўналтирилган жамоатчиликни ривожлантириш дастурлари бутун 
дунё бўйлаб яшаш шароитининг ёмонлиги билан курашишнинг энг яхши стратегияларидан бири 
бўлиб қолмоқда. Яшаш шароитининг жамият учун кам ўрганилган оқибатларидан бири бу ижтимоий 
ришталарга таъсири. Муҳокама қилинганидек, камбағалликлик руҳий саломатликка салбий таъсир 
кўрсатади; бундан ташқари, бу оилаларга, муносабатларга ва муҳим ижтимоий тармоқларга салбий 
1
Абдураманова Г.К. и др. Сокращение бедности: возможности, действия и результаты. Ташкент2021. 78-79 стр. 
2
Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитаси малумотлари. 
3
Камбағалликнинг иқтисодий ўсишга салбий таъсири кенг мавзу сифатида қаралиши керак. Биз бунда қисқача 
фаразни ҳавола қилдик. 

---

37 
таъсир кўрсатиши мумкин. Оддий ҳақиқат шундаки, яшаш шароитининг ёмонлиги одамларнинг 
эътиборини камбағалликка қарши курашга қаратади. Масалан, жамоат ташкилотларида қатнашиш 
ўрнига, одамлар ўз оилаларини боқиш учун бир нечта иш жойига эга бўлишлари мумкин. Умуман 
олганда, бу жамиятнинг ришта тузиш ва аҳволини яхшилаш учун биргаликда ишлаш қобилиятига 
тўсқинлик қилади.