«Ўзбекистон давлати ва ҳУҚУҚи асослари» (8-синф) дарслиги бўйича саволлар ва жавоблар

Ҳуқуқий нормасининг таркибий элементи – «диспозиция» деганда нимани тушунасиз?

Жавоб: Диспозиция – лотин тилидан олинган бўлиб, баён қилиш деган маънони англатади. Диспозицияда хулқ-атвор қоидаларининг ўзи ифодаланиб, ҳу қуқ субъектлари нинг ҳуқуқ ва мажбуриятлари белгилаб берилади. «Оғир оқибатларга сабаб бўлса» қисми диспозицияга мисол бўла олади.

121. 
     Ҳуқуқий нормасининг таркибий элементи – «санкция» деганда нимани тушунасиз?
     

Жавоб: Санкцияда ҳуқуқ нормалари бажарилмагани учун давлат томонидан қўлланиладиган мажбурлов чораси баён этилади. «энг кам ойлик иш ҳақининг эллик баробаридан юз баробаригача миқдорда жарима ёки уч йилгача ахлоқ тузатиш ишлари, ёхуд олти ойгача қамоқ ёки уч йилгача озодликдан маҳрум қилиш билан жазоланади» қисми эса санкцияга мисол бўла олади.

122. 
     Ҳуқуқ нормасининг белгиларини айтиб беринг?
     

Жавоб:Ҳуқуқ нормасининг қуйидаги белгилари мавжуд: давлатнинг (халқнинг) иродасини акс эттиради; давлат томонидан норматив ҳужжатларда акс эттирилади; давлат томонидан муҳофаза қилинади, зарур бўлган ҳолларда давлатнинг мажбурлов кучи билан таъминланади; жамият ва давлат нуқтаи назаридан энг муҳим бўлган ижтимоий муносабатларни мустаҳкамлайди.

123. 
     Ўзбекистон Республикаси томонидан қандай халқаро хужжатлар ратификация қилинган?
     

Ҳуқуқий нормаларга мисол қилиб халқаро ҳуқуқий ҳужжатларни ҳам келтириш мумкин. Ўзбекистон Республикаси Мустақилликка эришганидан буён кўпгина халқаро ҳуқуқий ҳужжатларга қўшилди, хусусан: Инсон ҳуқуқлари умумжаҳон декларацияси; Бола ҳуқуқлари тўғрисидаги конвенция; Иқтисодий, ижтимоий ва маданий ҳуқуқлар тўғрисидаги халқаро пакт; Фуқаролик ва сиёсий ҳуқуқлар тўғрисидаги халқаро пакт; Техник ва касб таълими бўйича конвенция; Ривожланиш ҳуқуқи тўғрисидаги декларация; Халқаро маданий ҳамкорлик тамойиллари тўғрисидаги декларация; Ишга қабул қилишнинг минимал ёши тўғрисидаги конвенция.

124.