Ózbekistan respublikasí joqarí HÁm orta arnawlí bilimlendiriw ministrligi

Ekonomikalıq rawajlanıw. diyxanlardıń qozǵalańları. Tokugavalar sisteması úshinshi syogun Tokugava Iemicu (1623-1651) dáwirinde tolıq qáliplesti. Tokugavalar nızam-qaǵıydaları tiykarınan jawız xarakterge iye ekenligine qaramastan, XVII ásir aqırı - XVIII ásir baslarına shekem islep shıǵarıwshı kushlerdiń ósiwi sezildi. Bul sonıń menen xarakterlenedi, XVI ásirdegi diyxanlardı bankrot etken tınımsız urıslardan keyin Yaponiya uzaq múddetli tınıshlıq dáwirine kirgen edi. Yaponiya tariyxında “Eroy genraku” dep atalǵan, toqshılıq bolıp sezilgen dáwir (1688-1703) mádeniyattıń gúllep rawajlanıwı, syogunlıqtıń muzıka, kórkem óner, teatrǵa qáwenderlik etiwi menen belgilendi. Knyaz`lar bezeniwge, dábdebelilikke hám syogunlar sarayınıń ısrapgershilikke eliklewinde bir-biri menen básekilesetuǵın edi.

Eger XVII-XVIII ásir baslarında Yaponiyadaǵı islep shıǵarıwshı kúshlerdiń bir qatar ósiwi sezilgen bolsa, bunnan keyingi dáwirlerde bolsa krizistiń anıq belgileri kórine basladı. Diyxan xalqınıń ósiwiniń toqtaǵanlıǵı bul dáwirdiń ózine tán táreplerinen bolıp qaldı. Húkimet dizimine kóre, 1726-jılı Yaponiyanıń xalqı 29 mln adam, 1750-jılı 27 mln, 1804-jılı 26 mln adamdı quraǵan.

Xalıq kemeyiwiniń tiykarǵı sebepleri ashlıq hám keselliklerde edi. 1730-1740-jıllarda ashlıq nátiyjesinde xalıq 800 mıń adamǵa, 1780-jıllarda bolsa 1 mln adamǵa kemeydi, bunda ashlıqtan hesh bir samuray ólmegen. XVIII ásirdiń 80-jılları aqırında feodallıq dúzim ushın qorqınıshlı bolǵan diyqanlar qozǵalańları hám qala kambaǵallarınıń rásmiy hujjetlerge “ashlıq qozǵalańları” atı menen kiritilgen, shıǵıwları juz berdi. Feodal Yaponiya tariyxında hesh qashan Tokugavalar dáwirindegidey diyxanlar qozǵalańları kóp bolǵan emes. Diyqanlar shıǵıwlarınıń eń kóp tarqalǵan túri ádalatsız tólemler hám májburiyatlardıń biykar etiliwin ǵalabalıq talap etiwi edi.