‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

larning turini aniqlang, ularni ustunchalarga joylashtiring.
qorin — qomim, yurak — yuragi, o‘g‘il — o ‘g‘lim, shahar — shahrim, 
ulug
1 — ulg‘ay, undan — unga, mening — sening, og‘iz — og'zim, ko‘ngil — 
ko‘nglim.
Tovush orttirilishi
Tovush tushishi
Tovush almashinishi
103-mashq.
Matnni o ‘qing. Professor H . N e ’matovning o ‘zbek tili
rivojiga qo‘shgan hissasi haqida s o ‘zlab bering.
HAM ID G ‘ULOM OVICH N E ’MATOV
1941 -yili tavallud topgan. Filologiya fanlari doktori, professor.
0 ‘zbek tili tarixi, leksikologiyasi, morfologiyasi bo‘yicha qator asarlar 
muallifi. Ular orasida «Qadimgi tarixiy yodgorliklaming funksional morfo­
logiyasi», professor Ravshan Rasulov bilan hamkorlikda yozgan « 0 ‘zbek 
tilining sistemaviy leksikologiyasi asoslari» kitoblari alohida ajralib turadi.
H. 
N e ’matov o ‘rta umumiy ta’limda «Ona tili» fanini takomillashtirish 
bo'yicha ham barakali xizmat qildi.
S O ‘Z B O S H I, S O ‘Z 0 ‘RTASI VA OXIRIDA U N D O SH L A R N IN G
ISH L A T IL ISH I, ULARNING IM L O SI
0 ‘zbekcha so‘zlarning fonetik tuzilishidagi o ‘ziga xoslik shundaki, 
so‘zning boshida ketm a-ket ikki undosh bir joyda kelmaydi. Shuningdek, 
so'zning oxirida ham
st (ost, ust), It (yilt, milt), rt (to ‘rt, turt, q u rt)
kabi 
qo‘sh undoshlardan tashqari, boshqa undoshlar yonm a-yon kelmaydi.
68

---

Traktor, stakan, stol
kabi so‘z boshida qo‘sh undosh kelgan so'zlar 
xorijiy tillardan kirib kelgan so'zlardir. So'zlarning bunday tovush tuzilishi 
tilimizga xos bo'lmaganligi uchun ham, qo'sh undoshlar orasida, ba’zan 
oldida bir unli qo'shilib ikki bo'g'inga ajratilgan holda talaffuz qilinadi 
(tiraktir, istakan, istol
kabi), lekin ular asl holatida yoziladi (