‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Tayancli tushunchalar
yozma adabiy til, og‘zaki adabiy til.
179

---

3-DARS. LEKSIKOLOGIYA. S O ‘Z VA LEKSEM A
3.1. LEKSIKOLOGIYA
Darsning maqsadi: 
o ‘quvchilarda so‘z va uning xususiyatlari haqida 
bilim va k o ‘nikmalar hosil qilish, ularni so‘zdan unum li va samarali 
foydalanishga o ‘rgatish.
a: 
* Leksika haqida.
* Leksikologiya haqida m a’lumot.
1-topshiriq.
So‘z haqida qanday maqollarni bilasiz? Ulardan 
nam unalar keltiring.
2 -to p sh iriq . S o ‘z qilichdan o ‘tkir
m aqolining m a ’nosini 
izohlang.
H ar qanday tilni o'rganayotgan paytingizda, eng a w a lo , sizni 
qurshab turgan narsa va hodisalarning amaliy hayotingiz bilan b o giiq
bo‘lgan turli xil harakati, holatlari, belgi va xususiyatlarining shu tilda 
qanday ifodalanishini, nom lanishini bilishdan boshlaymiz.
M a’lum bir tildagi ana shunday so‘zlar yig'indisi shu tilning lug'at 
tarkibini tashkil qiladi.
Leksika 
atamasi ikki m a’noda qoilaniladi:
a) tilning lug'at tarkibi, so'zlar yig'indisi;
b) lug'at tarkibini o'rganuvchi tilshunoslikning alohida bo'lim i.
Leksika 
atamasining ikkinchi m a’nosi uchun leksikologiya atamasi
ham qoilaniladi.
Leksikologiya yunoncha lexikos
— 
s o ‘z, s o ‘zga doir va
|
logos
— 
ta’limot so'zlarining birikuvidan olingan b o‘lib, leksika
•
( s o ‘z) haqidagi t a ’lim ot demakdir. D em ak, s o ‘z va uning
m a’nolarini o ‘rganuvchi tilshunoslik bo'lim iga leksikologiya
(ba’zan leksika) deyiladi.
Savollarga javob bering
1. Leksika nima?
2. Leksikologiya nimani o'rganadi?