‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

160-mashq. Gaplarni ko‘chiring. Buyruq gaplar qanday ma’no angla-
tayotganini ayting.
1. M oziy va istiqbolga m unosib b o ‘lish uchun, keling, Siz ham m ana 
shu tabarruk ayyom larning totini teran his qilib shukronalik bilan hayot
534

---

kechiraylik. 2. Ey Navoiy, boda birlan xurram et ko'ngil uyin... 
(A. Navoiy)
3. O lam ning farzandi bo'lm ish h ar bir odam ixtiyorsiz ravishda o ‘z ulug‘ 
volidasiga taqlid qilib yashasin. 4. Tadbirlarga ko‘ra, harbiy qism larda 
jangchilar o ‘rtasida turli sport musobaqalari uyushtirilsin. 5. Opaning ko‘z- 
lariga yana bir bora boq, horg‘inligiga e ’tibor ber. 
6
. Bu gaplarim ni ukangga 
aslo ayta k o ‘rm a. 7. Y er yuzini m u n a w a r etaylik. 
8
. T abarruk boshingiz 
doim o om o n b o ‘lsin. 9. Siz o ‘g‘limga ozor berm ang. (
Gazetadan)
161-mashq. Rasm asosida «Bolalar — bizning kelajagimiz» mavzusida
matn tuzing. Unda buyruq-so‘roq, darak-so‘roq mazmunini ifodalovchi
gaplarga misollar topib yozing.
5
*
162-mashq. Darak, so‘roq va buyruq gaplarga xos turli uslubiy bo‘-
yoqni aniqlang. Bunday gaplarning nutqda qo‘Ilanishini tushuntiring.
1. 
N ega? K ap -k atta b o ‘lib shunga ham vaj topolm aysanm i? D adam
ishdan kech keldi, oyim betob yotipti degin! 2. Q o ‘ysangiz-chi! U m rim d a 
borm agan joyimga qanaqa qilib boraman. M ening borishim dan nim a foyda? 
Foyda bo'lm asa ziyon ham yo‘q-ku! 3. Urush boshlangan haftalari allanima 
degan shahardan xat kelgan edi, o ‘shandan beri... 4. S haytonning gapiga 
kirib yengillik qilish kerak emas. 5. T uyani sham o l uchirsa, echkini 
osm on da ko‘r, deyishadi. 
6
. Sen shunaqa qilib o ‘tirsang, yosh-yalanglar 
n im a qiladi? X udo k o ‘rsatm asin, biron xunuk xabar kelganda ham sen 
yosh-yalanglarni bosishing kerak. 7. K am pir sochini yulib yig'iga tushdi. 
Choi sira eplay olm adi. 
8
. Hali shunaqa xat kelganmi? O bboL . 9. Tanidim . 
F aq at ko‘zingdan tanidim -a?! 10. H a, nim a qilib yuribsiz? C hiroqni 
ko‘tarsangiz-chi!?