‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi


 ‘zbek tilida undosh tovushlar 23 ta



Download 15 Mb.
Pdf ko'rish
bet48/580
Sana11.04.2022
Hajmi15 Mb.
#543624
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   580
Bog'liq
hozirgi o`zbek adabiy tili i, ii, iii kitoblar. akademik litsey va kollejlar uchun darslik

0 ‘zbek tilida undosh tovushlar 23 ta: 
b, v, g, 
d, 
z, j, у, к, 
1, m, 
n, p,
r, s, t, f, x, ch, sh, q, g‘, h, ng.
Bu undosh tovushlardan bittasi — 
ng
yozuvda maxsus belgilar bilan 
berilmaydi.
Undosh tovushlar uch tom ondan tasnif qilinadi.
I. Hosil bo‘lish o‘miga ko‘ra:
1. Lab undoshlari:
a) lab-lab undoshlari: b, p, m;
b) lab-tish undoshlari: f, v.
2. Til undoshlari:
a) til oldi undoshlari: d, t, z, s, sh, j, ch, n, 
1, r;
b) til o ‘rta undoshi: y;
d) til orqa undoshlari: g, k, ng;
e) chuqur til orqa undoshlari: q, g‘, x.
3. Bo‘g‘iz undoshi: h.
II. Hosil bo‘lish usuliga ko‘ra:
a) portlovchilar: b, p, d, t, g, k, j, q, m, n, ng;
b) sirg‘aluvchilar: v, f, z, s, y, r, 
1, sh, g‘, x, h;
d) qorishiqlar: ch.
III. Ovoz va shovqinning ishtirokiga ko‘ra:
1. Jarangli undoshlar:
b, v, g, d, z, j, y, g‘, 
1, m, n, ng, r.
2. Jarangsiz undoshlar:
p, f, k, t, s, ch, sh, q, x, h.
Shuningdek, ular tarkibiga ko‘ra sof va qorishiq, ovoz va shovqinning 
ishtirokiga ko‘ra sonorlar va shovqinlilar deb ham tasniflanadi. Qorishiq 
undoshlar bitta: ch. Sonorlar esa beshta: 1, m, n, ng, r. Bularning ichidan 
1 yon tovush, r titroq tovush sanaladi.
68-mashq. Matnni o ‘qing, so‘zlarning tarkibida kelayotgan unli va
undosh tovushlarga tasnif bering.
Tnsoniyat qadimdan go'zallikni ulug‘lab kelgan. Abu Rayhon Beruniy, 
Abu Ali ibn Sino, M uqanna, Jaloliddin Manguberdi, Ulug‘bek, Tem ur 
Malik, Bobur, Alisher Navoiy singari buyuk yurtdoshlarimiz haqida gap 
ketganida, biz hech qachon ulardan jismoniy go'zalliklarni qidirmaymiz, 
balki ulardagi m a’naviy go‘zalliklardan bahra olamiz.
H ar qanday go'zallik zamirida m ehnat yotadi. Inson о ‘zining hayotiy 
kuchini m ehnat qilish jarayonida ko'rsatmasa, m ehnatni quvonch va baxt 
manbayi deb bilmaydigan bo'lsa, yayrab-yayrab ishlamasa, bu m ehnat 
unga huzur bag'ishlay olmaydi.
Insoniyat baxti yo'lida ter to'km ay turib, haqiqiy go'zallikka erishib 
bo'lmaydi.
(«Gulxan» jurnalidan)
51



Download 15 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   580




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish