‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

75-mashq. Hikmatlarni o ‘qing. Undosh tovushlarga tavsif bering.
Donishm anddan so'radilar:
— Qalblarni nima birlashtiradi?
— Muhabbat.
— M uhabbat nimadir?
— O chiqqo‘llik va xushfe’llik.
* * *
Quloqlaring va og‘zing o ‘rtasida ishni adolatli taqsimla. Qulog‘ing 
ikkita, og‘zing esa bitta. Demak, sen kam gapirib, ko‘p eshitishing kerak. 
«Hamma balo tildan keladi», degan naqlni unutma.
* Л *
Ikki narsaning qadriga yo'qotilgandan keyin yetiladi. Ular yoshlik va 
sog‘liq.
* * *
Buzrugmehr shunday deydi: «Hayotdan ham qadrliroq narsa bor bo‘lsa, 
bu — sog‘liq, o'lim dan ham qo‘rqinchliroq narsa bor bolsa, bu — kasallik, 
hayotga teng narsa — boylik, o ‘lim bilan barobar narsa — faqirlik».
76-mashq. She’rni o ‘qing. Undosh tovushlarga tavsif bering. She’r-
dagi g ‘oyaga munosabat bildiring.
VATANINGNI 0 ‘STIR...
Bir so‘z bor — yuksak tug‘ — iftixorimda,
Tirigimda — nomus, o ‘lganimda — sha’n.
Bir so‘z bor —jo n uning ixtiyorida,
Xudoday ulug‘ bir so‘z bordir —VATAN.
54

---

VATAN! Taqdiringning toshi bemiqdor,
Aytgin, fido bo‘lay qaysi bir toshga?
Birovning do‘stlar-u xorijlari bor,
M ening hech kimim yo‘q — o ‘zingdan boshqa.
Aziz zamondoshim, ruhing — beorom,
Ammo ishonchingdan ziyo taralsin —
H ar tong «Yo, VATAN» deb sachranib uyg‘on,
Dilingda «Qur’onday» — VATAN yaralsin.
Shubha shayton ishi. Ishonch bilan yur,
Ana, bobolarning sobit yo‘llari...
A w al VATANingni yuragingda qur,
So‘ng yerga ko‘chirsin uni qo‘llaring.
0 ‘stir VATANingni bog‘ kabi tuyg'un.
Ishongin-u uni shu aziz yerga —
Hushyor bo‘l — beega qoldirma bir zum —
Farzandingdan boshqa hech kimga berma.
(Usmon Azim)
Savol va topshiriqlar
•
1. U ndosh tovushlarning hosil bo‘lishini tushuntirib bering.
2. Undosh tovushlar qanday tasnif qilinadi?
3. Undosh tovushlar deb qanday tovushlarga aytiladi?
4. Undosh tovushlarni tasniflab bering.
5. 
Ong, tong, manglay, arang, kelinglar sa‘z\&r\
tarkibida kelayotgan 
ng
tovushiga izoh bering.
6. 
Jon, jonajon, ajdar, g'ijjak, jahon
so‘zlari tarkibidagi 
j
tovushining 
aytilishi va yozilishini tushuntirib bering.
7. Jarangli undoshlarni sanab bering.
8. Jarangsiz undosh tovushlarning xususiyatlari haqida gapiring.
FONEMA VA HARF
Biz nutqim izni yozma ravishda ham bayon qilamiz. Bunda yozma 
nutq harflar ketma-ketligidan tashkil topadi.