‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

83-mashq. 0 ‘qing. ToMdiruvchilarni toping. Qaysi so ‘z turkumi bilan
ifodalanganligini aniqlang.
MEHNATSEVARLIK
M ehnat bilan suyagi qotgan, m ehnat tufayli izzat-u hurm at ko'rgan 
har bir ota-ona bolasining ham m ehnat bilan yashashini, m ehnat bilan 
el-yurt oldida sharaf topishini xohlaydi. Shu tufayli bolalarining kelajagini 
o ‘ylab, ularni m ushtum dek paytlaridan mehnatga o ‘rgatadilar. T o‘g‘ri 
tarbiyaning eng ta ’sirli, eng samarali usuli ham shu, amm o ba’zi bolalar 
ro‘zg‘or ishlaridan ham bosh tortadilar. Otalari yo onalariga shafqatsiz, 
berahm kishilarga, hatto quldorlarga qaraganday o ‘qrayib, yeb yuborgilari 
kelguday bo‘lib qaraydilar. M alol kelib, qo‘l uchida qilgan ishlaridan ota- 
onalari norozi bo‘lishsa, uzr so‘rash o ‘rniga to ‘ng‘illab beradilar. O ta-ona 
bolalarining mehnatiga ham m a vaqt ham muhtoj bo‘lavermas, lekin bolani 
yoshligidan ishga o'rgatish, mehnatga ko‘niktirish zimmalaridagi burch 
ekanligi shunday yo‘l tutishga majbur qiladi.
484

---

Bilmaganini bilishni, o'rgatilganini o ‘rganishni xohlamagan kaltabin 
yoshlarga qarab shoir degan ekan:
Kimki о ‘rganishni or bildi,
Har qadamda о ‘zni xor bildi.
(M. Ismoiliy)
84-mashq.
Uyga topshiriq. To‘Idiruvchi ishtirok etgan gaplar tuzib
yozing yoki uni o ‘qigan badiiy asaringizdan toping. Unda to ‘ldiruvchilar:
ot, olmosh, sifat, son, harakat nomi, sifatdosh, iboralar bilan ifodalansin.
13-DARS.
HOL VA UNING IFODALANISHI
Darsning maqsadi: talabalarning hoi va uning та ’no turlari yuzasidan
о ‘rta umumiy la ’limda olgan bilimlarini mustahkamlash.
R E J A :
1. Hoi haqida um umiy m a’lumot.
2. Holning m a’no turlari.
A
7
-topshiriq.
N uqtalar o'rniga mos keluvchi so'zlarni qo‘yib, 
kesimga bogiang.
qachon? 
qayerdan? 
qayerga? 
qanday?