‘zbekist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

(«Ma ’rifat» gazetasidan)
117-mashq.
Uyga vazifa. Matnni o ‘qing, so ‘zlaming yozilishiga diqqat
qiling.
Xatda gap k o ‘p. M aktubda maktubnavisning o'zi, ichki ruhiy olami 
to ‘la-to ‘kis nam oyon b o ‘ladi. Yozgan xatiga qarab turib bexato aytish 
m um kin: bu o d am serm ulo h aza, latif, d on o, isho n u v ch an , dilgir, 
kuyunchak, m ehribonyo bo‘lmasa shoshqaloq, ziqna, asabiy, qo‘pol, qo‘rs, 
dag‘al, to ‘qimtabiat, befarosat, dali-g‘uh, loqayd va hokazo.
Barmoqlarning ruhi va sehri bo‘ladi. Ana shu sehr barm oqlar hamda 
qog‘oz orqali boshqalarga ham o ‘tadi, ta ’sir ko‘rsatadi.
Xat o ‘zining nimasi bilan qadrli? Bu mujda, sog‘inch, umid. Odamlar 
bir-birlaridan melir-oqibat, taskin, tasalli, qalb malhami kutib yashaydilar. 
Bir-birlarining nonday arzanda so‘zlarini, shevalarini, islarini sog‘inadilar.
Birovga xat yozish botiniy, ruhiy ehtiyojdan tug‘iladi. Bu juda ham
o ‘ziga xos dil izhoridir.
Maktubnavislikning o‘zi san’at.
( G ‘ay bid I a as-Salom)
9
Savol va topshiriqlar
•
1. Fonetik hodisalar deganda nimani tushunasiz?
2. Fonetik hodisalar nima uchun ro‘y beradi?
3. 0 ‘zbek (umumturkiy) so‘zlarining boshi va oxiridagi tovush tuzilishi 
qanday?
4. So‘z boshidagi q o ‘sh u nd o sh lar qaysi tillarga xos va bunday 
noqulaylik og‘zaki nutqda qanday bartaraf qilinadi?
5. So‘z oxiridagi 
sht, xt, rg
kabi qo‘sh undoshlar qaysi tillarga xos va 
ular qanday talaffuz qilinadi?
75
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

OHANG
18-DARS.
OHANG VA U N IN G NUTQDAGI AHAMIYATI
Darsning maqsadi:
a) ilmiy maqsad: o'quvchilam ing ongida ohang va uning nutqdagi 
ahamiyati yuzasidan bilim va malakalar hosil qilish;
b) o'quvchilarni topqirlik, o'z fikrini boshqalarga to iaq o n li yetkaza 
bilish ruhida tarbiyalash.
^