Ўзбекист0н рeспубликаси олий ва ўрта махсус таълим

2-жадвал.
Педагогик диагностиканинг асосий методлари, принсиплари таснифи ва уларнинг қисқача тавсифи

\\\\\Педагогик диагностика	Педагогик диагностика	Педагогик диагностика принсиплари
методлари таснифи	методлари тавсифи
ТЕСТЛАР:
Анаънавий тестлар:
л)Нормаларга йўналтирилган	Анаънавив тушунча
(аниқловчи, ёрдамчи,	сифатида:
алтематив);	Стантдартлашган топшириқлар
2)Нормаларга мезонлар	мажмуи.	Валидлик (лотин
бўйича йўналтирилган	Ноанъанавив тушунча	тилида:
(танлов асосида тузилган,	сифатида:	“валидус”-
солиштириш асосида ту­	ташхисланаётган педагогик	асосланган)
зилган, аралаш, тартибни	жараёнларнинг объективлигини	Фронтал
аниқлаш ва ҳ.к.)	таъминлаш, қисқа муддат	(оммавий),
Ноанъанавив тестлар:	ичида катта ҳажмдаги	индивидуал,
а)башоратлаш	ахборотни қўлга киритиб,	жамоавий
б)ташхисловчи	валидликка еришиш,	қўлланилиши
ц)тескари алоқа ўрнатиш	репрезентативлигини
Педагогик жамоада	таъминлашга мўлжалланган
(индивидуал, гуруҳли,	ўлчов
аралаш)

Кузатиш	Маълум педагогик воқвеа- ҳодисани илмий асосланган фактлар асосида ўрганиш
Шкалалаш - (инглиз тилида: “сцалинг”- “масштабни аниқлаш”) ўИчов 1 )педагогик ҳодисанинг рақамли тизим асосида ташқи тузилишини ўрганувчи (баҳолаш асосида) 2)педагогик ҳодисанинг рақамли тизим асосида ички тузилишини ўрганувчи( қадриятлар, установкалар асосида)	Реал педагогик воқеа- ҳодисани рақамли тизимлар асосида ўлчаш, эмпирик маълумотларнинг сифатли хусусиятларини миқдорий ўлчам билан боғлиқ ўзгарувчанлигини ўрганиш	Қўлланилиш соҳаси: индивидуал, гуруҳли, жамоавий
Башорат(прогноз) Қўлланилиш соҳаси: педагогик жамоада (индивидуал, гуруҳли, аралаш)	Илмий асосланган модел. Таълим-тарбия жараёнларининг ривожланиш тенденсиялари, истиқболиарини режалаштириш. Илмий асосланган далиллар асосида келажакда содир этилиши мўлжалланаётган истиқболий режаларни илмий равишда асослаш, олдиндан билиш, башоратлаш. ўқитувчи фаолиятининг асосий кўринишларидан бири сифатида ҳам баҳоланади.	Қоиланилиш соҳаси: индивидуал, гуруҳли, жамоавий
СОЛИШТИРИШ (тартиб бўйича) Индивидуал, жамоавий, гуруҳли, аралаш	Ўрганилаётган объект, предмет, педагогик ҳодисаларнинг борлиқ, реал ҳаётга мослигини аниқловчи, улар тўғрисида ишончли назарий билимларга эга бўлиш. Масалан, билим кўникма, малака, компетенсияларнинг, ўзлаштирилганлиги, шаклланганлик даражасини солиштириш. Ёки маънавий- ахлоқий сифатлар:	Қў15анилиш соҳаси: индивидуал, гуруҳли, жамоавий и

	ватанпарварлик, инсонпарварлик, толерантлик, камтаринлик, ва бошқаларнинг шаклланганлик даражасини ва ҳ.к.ларни аниқлашга мўлжалланган метод.
	Қўшимча ташхислаш даврининг бир хил педагогик шароитида такрорий натижаларнинг барқарорлигини таъминлашга мўлжалланган педагогик ўлчов	Аниқлик гуруҳли, индивидуал, жамоавий,
ИНТЕРПРЕТАТСИЯ (лотин тилида: “интерпретатион”- талқин қилиш тушунтириш) Қоиланилиш соҳаси: индивидуал, аралаш, жамоавий	Т ашхисланаётган педагогик ҳодисалари педагогик ғоялар, назариялар, қарашлар асосида ўрганиш, аниқлаш (Масалан, когнитив, гешталт, аксиологик педагогик назариялар асосида, ўрганиш, талқин қилиш, аниқлаш).	Қўлланиииш соҳаси: индивидуал, гуруҳли, жамоавий
РАНЖИРОВКА	Т ашхисланаётган педагогик ҳодисаларнинг муайян тартиб асосида жойлашганлигини, рейтингини, ўрнини аниқлаш, жараёнлари динамикасини кўрсатишга мўлжалланган педагогик ўлчов	Корабинация- лашган аралаш, индивидуал, жамоавий

Мамлакатимиз таълим тизимидаги ўзига хос тажрибалардан келиб чиққан ҳолда педагогик диагностика назарияси асосида таълим самарадорлиги принсипининг биринчи параметри “таълим-тарбия жараёнининг кафолатланган натижавийлигини аниқлаш” сифатида белгиланди. Мазкур параметрнинг “фаолият самарадорлигини аниқлаш” индикатори қуйидаги кўрсатгичлар асосида ташхисланади:

1. 
   Ўқитувчилар фаолияти қуйидаги иодикаторлар асосида диагностика
   

қилинади: аниқ касб соҳаси доирасида назарий ва амалий билимлар, касбий малака ва кўникмаларга эга бўлиш; фавқулодда вазиятларнинг олдини олиш ва оқибатларини бартараф этиш борасидаги меъёр ва тартиблар моҳиятини билиш;
меҳнатни муҳофаза қилиш кўникмалари шаклланган бўлиши; касбий моҳирлик ва тафаккур доирасининг етарли шаклланганлиги; ташкилотчилик хислатларининг шаклланган бўлиши; давлатнинг тузилиши, унинг ижтимоий ва сиёсий ривожланиши ҳақида аниқ билимларга ега бўлиш, халқаро воқеа, ҳодиса ва муаммоларни тушуна олиш; мустақил ва ижодий фикрлаш, фикрларини ёзма ва оғзаки равон баён этиш малакалари шаклланган бўлиши; турли вазиятларни танқидий баҳолаш, янгиликларга доимий интилиш; ўзбек тилини мукаммал билиш, ёзма ва оғзаки равишда эркин мулоқот қилиш; умуминсоний фазилатларига эга бўлиш, ўз миллатини ва Ватанини севиш, у билан фахрланиш, миллий урф-одатлар, қадриятларни ҳурмат қилиш;
замонавий ахборот-телекоммуникация воситаларидан фойдалана олиш; чет тилларида мулоқот қилиш; ўзлаштирилган назарий билимларни амалиётга, бошланғич касбий кўникмаларни кундалик ҳаётга, турмушга тадбиқ эта олиш; меҳнат ҳуқуқларини билиш; ишга жойлашиш технологиялари ва кўникмаларига эга бўлиш; шахсий тадбиркорликни ташкил этиш малакалари шаклланган бўлиши; жисмоний бақувват, соғлом бўлиш, ҳарбий хизматга ва тезкор тиббий ёрдам кўрсатишга лаёқатли бўлиш; маънавий, руҳий, жисмоний жиҳатдан ўзини ўзи доимо такомиллаштириш хислатларига эга бўлиш; билимларни мунтазам ошириб бориш, янгилаб боришга интилиш, ўқув ва меҳнат фаолиятига ижодий ҳамда мустақил ёндашиш сифатларига ега бўлиш; мантиқий фикрлашнинг услублари ва усулларини билиш, уларни амалий фаолиятда қўллай олиш малакасига ега бўлиш; ҳуқуқий билим асосларига эга бўлиш; иқтисодий билим асосларига эга бўлиш; замонавий ахборот воситалари билан ишлашнинг амалий кўникмаларини мустаҳкам егаллаш; маънавий-ахлоқий маданиятга ега бўлиш; сиёсий маданиятга егалик, фуқаролик бурчи ва масъулият ҳислари шаклланган бўлиши; экологик маданиятга эгалик, касбий фаолиятда экологик масъулиятни ҳис қилиш, табиат муҳофазаси соҳасидаги билимларга ега боииш; илмий-педагогик фаолият билан шуғулланиш лаёқатига эга бўлиш.

2.