аҳам иятга м о ли к ли ги н и уқти ри ш билан бирга, эл ч и л а р н и т а н -
л а ш , у л а р н и н г ш ахсиятига нисбатан ғоят катта м асъ ули ят билан
ён д аш и ш л о зи м л и ги н и алоҳида кўрсатиб ўтади. Э л ч и л ар қадим
зам о н л ар д ан буён ҳам иш а қи й и н ва ш араф ли в
а зи ф ал ар н и адо
этиб к е л ган л и к л ар и , улар ҳар вақт катта ҳурм ат ва эҳтиром га
са зо во р б ўл ган л и кл ар и н и айтади. Бу \а қ д а ф и к р ю ритар экан :
‘'Худонинг қуллари орасида энг сайланганлари,
Киш иларнинг яхш иси - элчилар бўлганлар,
Турли хи л ишлар элчилар т уф айлигина битади,
Хайрли иш лар элчи т уф айли содир бўлади
”, -
деб хи т о б қилади м уаллиф '.
У з к и т о б и н и н г махсус б о б и н и Ю суф Хос Ҳ о ж и б д и п л о м а
т и я , яъ н и э л ч и л и к м асалаларига б ағиш лаган. “Ў ғдулм иш элигга
э л ч и қ и л и б ю б о р и ш га қ ан д ай к и ш и к е р а г и н и а й т а д и ” д еб
н о м л ан ган ан а шу бобда м уаллиф эл ч и л и к м у н о саб атл ар и н и н г
м аъ н ави й ж и ҳ атл ар и н и , бу йўлда хизм ат қи л ад и ган к и ш и л а р
н и н г қан д ай хислатларга эга бўлиш и л о зи м л и ги н и б и р м а -б и р
ч и зи б б е р а д и . “ Т а м о м и к и ш и л а р д а н с а р ас и эл ч и (б ў л и ш и )
кер ак, б и л и м л и , зако ватли , жуда етук (б ўл и ш и ) к е р а к ” ,
дейди
у 2. Д е м а к , ҳ у к м д о р л а р м аъ л у м т о п ш и р и қ б и л а н х о р и ж г а
й ў л л а й д и га н в а к и л д а н , а в в а л а м б о р ю к с а к , “ с а р а ” и н с о н и й
хислатларга эга б ўли ш ,
б у н и н г устига, ўз за м о н а с и н и н г и лм -
м аъ р и ф ати д ан хабардор, зукко шахе б ў л м о к д и к талаб этилган.
Ш у б и л а н б и р га , м у ал л и ф э л ч и л и к к а б е л ги л а н га н к и ш и ўз
ватан и, д авл ати ва ҳукм дорига садоқатли ҳамда
и ш о н ч л и шахе
бўлиш и л о зи м л и ги га алоҳида эъти бор беради. З о т ан , садоқатли
ёки ватан п арв ар бўлм аган вакилдан ҳар қандай нож ўя хатти-
ҳ аракатл арн и кутиш м ум кин. А й н и вақтда, Ю суф Х ос Ҳ ож иб
эл ч и л а р н и “ кўзи T5h<” ки ш и л ар д ан та й и н л а ш , о ч к ў з ва м ол-
дунёга ҳирс қ ўй ган л арн и хориж ий ал оқа б илан б о ғ л и қ иш ларга
я қ и н л а ш т и р м а с л и к н и м аслаҳат беради.
У н и н г таъ б и р и ч а, элчи:
“ С а д о қ а тл и ҳам да кўзи т ў қ (бўл и ш и ) к е р а к , тўғри (бўл и ш и )
к е р а к .” 3
1. Ўша асар, 419-бет.
2. Ўша жойда.
3. Ўша асар, 421-бет.
22
Ю суф Хос Ҳ ож и б э л ч и л и к к а та й и н л а н а д и га н к и ш и л ар п р о
д а л и , м аи ш атга б ер и л м аган б ўл и ш лар и н и алоҳида таъ кидлайди.
Бу ҳақда ф и к р ю ритар э к а н , у ш ундай ёзади: “ (Э лч и ) кай ф ли
и ч и м л и к и ч м а й д и г а н , ў з и н и ту тга н (б ў л и ш и ) к е р а к , ў зи н и
тутувчи к и ш и қутга қувват бўлади. Б и л и м л и и ч и м л и к ич са,
б и л и м с и з бўлади. Б и л и м с и з м ает бўлса, б о ш қ а н и м а қ и л а д и " 1.
Э л чи л ар га хос хи слатлар ҳақида сўзл ар э к а н , м уаллиф ҳатто
у н и н г та ш қ и қ ў р и н и ш и , ту р қ и -тар о в ати га ҳам
эъти бор бериш
л о зи м л и ги н и кўрсатади ва бу м ас а л ан и н г го ят катта аҳамиятга
м о л и к л и ги га и ш о р а қилади. Б уни у қуй и д аги ча таъриф лайди:
Do'stlaringiz bilan baham: