Ўзбек дипломатияси тарихидан

/. 
Шарафиддин Али Яздий. Зафарнома. Мовароуннаҳр воқеалари.
1360-1370. Масъул муҳаррир, сўз бош и муаллифи ва 
нашрга 
тайёрловчи
Асомиддин Ўринбоев, таржимон О. Бўриев. Т., “Камалак”, 1994. 242-
243-бетлар.
2. Шомий. Зафарнома. 209-бет.
85

---

л ар қай ти б келдилар ва Ҳ и н д ви л оятлари д ан б аъ зи си н и ҳоким и 
бўлган Б аҳодир Наҳор қуллик чи зи ғи га бош қўйиб, ж ум а куни 
палос ўпиш ш араф ига м уш арраф бўлаж агини арз қ и л д и л а р ” 1.
А йни вақтда А м ир Темур давлатлараро ғоят н о зи к ва қалтис 
вазиф аларни адо этиш да ю борилган эл чи л и кл ар бош ликдигига 
ўз ф арзандлари ёки набираларидан б и р и н и тай и н л аган ҳолларга 
ҳам дуч келам из. М асалан, С оҳи б қи рон М овароуннаҳр тахтига 
ч и ққач, Ҳ иротдаги куртлар сулоласи нам ояндалари б илан м узо- 
каралар о л и б бориш учун ю борилган эл ч и л и кн и б ош қар и ш н и
ўз тўнғич ф арзанди - валиахди Ж аҳонгир М ирзога топш ирган. 
Бу қақда я н а б и р во қ еан и к е л ти р и ш м у м к и н . М ан б ал ар д ан
м а ъ л у м к и , С о ҳ и б қ и р о н н и н г с у ю к л и н а б и р а с и - М у ҳ ам м ад
Т арағай У луғбек жуда ё ш л и ги д а н о қ ўз а қ л -за к о в ат и ва ўткир 
зеҳни б илан атроф д аги ларн и н г таҳсинига сазовор бўлган. А мир 
Т ем ур Султон Боязидга ю борган эл ч и л и к л ар и н и н г би ри га энди 
8-9 ёш ларга кирган ана шу наб и раси н и б о ш л и қ қи л и б юборади. 
Бу ҳакда м аълум от кел ти ри л ган м анбада у н и н г то п ш и р и л га н
вазиф ани баж ариш да ва ўзаро савол-ж авобларда элчи си ф атида 
н ақадар катта акд ва то п қ и р л и к кўрсатган л и ги ҳақи д а ҳикоя 
қилинади2.
Ш у б и л ан бирга, А м ир Т ем ур О врупо м ам л ак атл ари б илан 
о л и б б о р г а н д и п л о м а т и к а л о қ а л а р и д а н а с р о н и й р о ҳ и б л а р
хизм атидан ҳам кенг ф о й д ал ан ган . С о ҳ и б қ и р о н б и л ан В изантия 
ў р т а с и д а , Ф р а н ц и я ҳ а м д а А н г л и я б и л а н б ў л г а н у н и н г
м у л о қ о тл ар и д а катта хи зм ат кўрсатган м о н ах л а р Ф р а н ц и с к о
ва Ф р а н ц и с к о С а д р у ҳ а м д а С у л т о н и я н и н г а р х и е п и с к о п и
Ж ан л ар А м и р Тем урга катта хи зм ат кўрсатган д и п л о м атл ар д ан
эди. Бу борадаги ёзи ш м аларда таъ к и д л ан ган и д ек , С о ҳ и б қи р о н
ўз хизм атида бўлган христиан эъ ти қод и даги ан а шу к и ш и л арга 
тўла и ш о н ган ва у л арн и н г ф ао л и яти ҳақида ҳеч қ ач он шубҳа 
билдирм аган. Ўз навбатида, улар ҳам А м ир Тем урга си д қи д и лд ан
хизм ат қи лган лар.