Ўзбек дипломатияси тарихидан

 
~ - 7

---

о м о н қолган лари тў с-тў п о л о н д а я л а н ғо ч , я л а н г о ё қ қочдилар. 
О ллоҳнинг инояти би рл ан , бу чопарлар хабардор бўлганларидек, 
барча н асрон и й қиролларга у л а р н и н г ш аҳар ва қўрғон лари н и
би з марҳамат қилиб қайтариб бердик.
Амир Темур ўғли Мироншох Мирзонинг Оврупо қиролларига
йўллаган номаси'
Б и з ки м , М и р о н ш о ҳ К ўрагон 2 сўзим из.
Н а с р о н и й д и н и д а ги л а р о р а с и н д а н т а н л а б о л и н г а н , О л л оҳ 
суйган қудратли қироллар, ҳукм дорлар, ж ам о ал ар ва ф р а н к л а р - 
н и н г ҳазрати о л и й л ари га салом л ар бўлсин.
Б из дўстона сизл арга маълум қ и л а м и зк и , м агар с и зл ар хоҳиш 
б и л д и р и б , б и з н и н г ю ртл арга т а ш р и ф б у ю р с а н ги зл а р , ҳам м а 
н а р с а н и с и з н и н г д и н и н г и з г а м ос к е л а д и р ғо н ҳол атд а тай ёр
этгум издир, н егаки зулҳиж ж а ой и д аги ё зи ш м а л а р с ал о м н о м а 
тарзи д аги т и н ч л и к , д ўстл и к ва тан гр и то м о н и д а н б ахт-и қбол
й ў л и н д а н и м а и к и м ақ б ул к ў р и л га н б ў л са , ў ш а л а р н и ти л а б
б и ти л ган м актублардир3.
/. 
Лотин ва фаранг тилларидаги нусхасидан Раҳим Қиличев ва
Муҳаммаджон Холбековлар таржимаси.
2. Мироншоҳ Кўрагон
- 
Амир Темурнинг учинчи ўғли. 1393 йилда
Соҳибқирон унга ўз империясининг ғарбий сарҳадларини бошқаришни
топширган. Мироншоҳ 1408 йилда ҳаётдан кўз юмган. У 1376 йилда
катта акаси Мирзо Жаҳонгирнинг вафотидан кейин, унинг беваси
-
Ўзбекхопнинг набираси - Хонзода Севин-бекага уйлансди. Шунинг учун
ҳам унга кўрагон, яъни хон куёви унвони берилган.
3. “Зулҳижжа ойидаги ёзишмалар
 ” 
ибораси Мироншоҳ билан Оврупо
қироллари ўртасида бундан олдин ҳам дипломатик ёзишмалар рўй
берганлигини кўрсатади. Улар Амир Темур топшириғи билан унинг
номидан амалга оширилиб келинган бўлиши ҳам мумкин. Аммо ушбу
мактуб Мироншоҳнинг Оврупо ҳукмдорларига бевосита мурожаат қилиш
ҳуқуқига ҳам эга бўлганлигидан дарак беради. Ваҳоланки, расмий
тарихнависларнинг хабарича, Мироншоҳ 1396 йилда отдан йиқилгач
давлат иш ларига с о в у қ қ о н л и к билан ёндош иб, у н и н г х а т т и -
ҳаракат ларида маълум ноқисликлар сезила бошлаган (м асалан,
Шарафиддин Али Яздий шундай ёзган), Клавихонинг таъкидлашича эса,
у Табриз ва ўз пойтахти Султонияда “одамлар Миасса Мираха (Мирзо
Мироншоҳ - Б.М. ) ҳеч нарса қурмаган бўлса-да, жаҳондаги энг
ҳаш амат ли биноларни вайрон этишга фармон берган
 ” 
деб мени
258

---

У ш бу м ак ту б н и н г ё зи л и ш и га О си ё а р х и е п и с к о п и Ж ан д ан
о л и н ган хаб арлар сабаб бўлди, боиси м ен уни д астлаб с и зл ар - 
н и н г и к к и т а м аш ҳур ш аҳри н ги з - Генуя ва В ен ец и яга м актуб- 
л а р ила ж ўнатиб эрд и м . Ул зот у то м о н л а р д а н си зл ар н и н г салта-
эслайдилар, деган андиша билан жуда кўп ажойиб қурилишларни ер билан
яксон эт ган” (Руи Гонсалес де Клавихо. Дневник путешествия..., с. 82).
Бошқа маълумотларга қараганда, 1399 йилда Мироншоҳнинг хазинани
талон-торож этганлиги ва хотини Севинч-беканинг Соҳибқирон ҳузурига
унинг қилмишларидан арз билан борганлигидан ғазабга келган Амир Темур
шу йилиёқ ғарбга юриш қилиб, Султонияга етиб келади ва ота-бола
ўртасида катта таъбихиралик рўй беради. Шундан сўнг Мироншоҳнинг
катта ўғли - Бағдод ҳокими бобосидан ў з отасини унинг ҳузурига