Ўзбек дипломатияси тарихидан

Юзи кўрки чиройли бўлиши керак ҳамда
бўйи (яъни қадди-қомати),
2 4 6

---

Келишган бўлса, қадди-қомати келишган
(киши) одамлар орасида яхши бўлади.
Ўзи марду ҳиммати буюк бўлса,
Кишининг ҳиммати шу икки (хислат) биландир.
Сўзи юмшоқ, шакардек ширин бўлса,
Ширин сўзга ул у ғ ҳам, кичик ҳам юмшайди.
Элчининг иши мутлоқ сўз (лар)дан иборат
(яъни сўзлар орқали битади),
Сўзи яхши бўлса, (у) тилагини топади.
( 4 2 7 -б е т ).
Б у янглиғ киши топилса, эй бахтиёр элчи
Унга элчи оти (мансаби)ни берса бўлади.
Уни элчиликка юборса бўлади,
Йироққа бўлса ёт-бегонани, яқинга бўлса,
ўзга яқин (кишини).
(4 2 9 -б е т ).
Амир Темур ҳузурига 802 ҳижрий йилда
(1399-1400) Соҳибқирон Авникда (Грузия)
турган вақтида Овруподан келган
элчилар ҳақида
“ Ф а р а н г том он и д ан элчилар келдилар... О ё қ ўпиш га етиб, ўз 
а м и р л а р и н и н г с ў зл а р и н и а р з и зза тго ҳ и га е т к а зд и л а р . А м и р 
С о ҳ и б қи р о н ҳазрат уларни си й л о вл ар б и л ан тақдирлаб чопон 
ки й ги зд и ва кўнгилларини хуш вақт қи л и б қай тард и ” 1
1. 
Низомиддин Шомий, “Зафарнома”, 217-саҳифадан келтирилган
ушбу парчада Овруподан Амир Темур ҳузурига келган элчиларнинг қайси
мамлакатдан ва кимдан келганлиги ҳақида маълумот берилмаган. Аммо
шу қисқа ахборотдан хулоса қилиш мумкинки, Амир Темур билан Оврупо
мамлакатлари ўртасида бу вақтда узвий дипломатик алоқалар мавжуд
бўлган ва ҳар икки тарафдан элчилар бориб-келиб туришган. Шомий
“Зафарнома»сидан олинган бу парчада муаллиф, фикримизча, Византия
императори Мануил I I Палеолог ёки француз қироли Карл VI Валуа
элчиларининг ташрифи ҳақида маълумот берган бўлса керак.
247

---