Зарифбой ибодуллаев асаб ва руҳият илмий-оммабоп рисола

Депрессия билан касалланган одамнинг психо логик портрети 
қандай?
Депрессия билан касалланган беморларни узоқ йиллардан буён 
кузатувларим асосида уларнинг психологик портретини яратишга 
ҳаракат қилдим. Чунки яқин одамларимда ҳам депрессия ҳолатлари 
бўлган ва уларни кўп йиллар мобайнида кузатиб келганман. 
Мана уларнинг психологик портрети. 
«Улар дунёни ва атрофда бўлаётган воқеаларни салбий тарзда 
қабул қилишади, ўзининг ҳаётда тутган ўрнини пессимистик руҳда 
баҳолашади, ўзини ҳеч кимга кераксиздек ҳис қилади. Улар доимо 
хавотирда яшашади, ҳеч қандай фаолиятга қизиқишмайди, атрофдаги 
ўйин-кулгилар ва яқин ларининг тақдирига мутлақ эътиборсиз 
бўлишади. Доимо хўрсиниб юришади ва ўзларини айбдордек ҳис 
этишади. Уларни чалғитиш учун бирор-бир ишга мажбурлаш мумкин, 
бироқ уни ҳеч қан дай қизиқиш ва эътиборсиз бажаришади. Ҳеч қан-
дай иш уларнинг кайфияти кўтарилишига ижо бий таъсир қилмайди. 
Уйқусизликдан азият чеки ша ди ёки фақат уйқу босаверади, ёмон 
тушлар кўриб чиқишади. 
Бу тушлар турли-туман бўлиб, тушида бировларни бўғиб ўлдириб 
қўяди ёки пичоқлаб ташлайди, оламдан ўтган яқинлари ва қонли 
воқеалар тушига кўп киради. Бундай тушлар беморнинг кайфиятини 
янада туширади ва аҳволини оғирлаштиради. Улар доимо паришон-
хотир ва карахт бўлиб юришади, ўз жонига қасд қилишга уринишади. 
Улар ўзларининг тузалиши га сира ишонишмайди, даволанишга ҳам 
яқинлари нинг қистови билан келишади». 

---

ЗАРИФБОЙ ИБОДУЛЛАЕВ
76
Депрессияга таъриф бера туриб, ушбу касал лик учун хос бўлган яна 
бир хавфли белгини айтиб ўтиш лозим, яъни ўз жонига қасд қилишга 
интилиш. Шунинг учун ҳам депрессия барча давлатларда ижтимоий 
муаммога айланган. Бироқ тузалишга интилиш ва кучли ирода уларни 
бу касалликдан халос бўлишга катта ёрдам беради.
Ушбу сатрларни ўқиётган ҳурматли беморлар. Сиз албатта тузалиб 
кетасиз! Иродангизни мустаҳ кам қилинг. Ахир сиз аввал кучли инсон 
бўлгансиз! Ушбу куч сизни вақтинча тарк этган бўлса, у яна албатта 
қайтади. Чунки бу сизнинг кучингиз!