Z ibodullayev

Oneyroid  (uyqusimon,  tushga  o ‘xshash  holat)  ong  ham  gallut- 
sinatsiyalarning ko‘p kuzatilishi bilan tavsiflanadi.  Bunda bemorlarga 
ular koinotda murakkab sarguzashtlar qilgandek, harbiy harakatlarda 
ishtirok  etgandek  tuyuladi.  Ularning  kechinmalari  fantastik  tusda 
boMadi.  Deliriylardan farqli oMaroq,  oneyroidlarda bem orlar kamroq 
qo‘zg‘aluvchan, ko‘pincha b o ‘shashgan holatda boMadilar.  Es-hush 
uncha  buzilmagan  boMib,  ularda  kechinmalar  kam roq  kuzatiladi, 
delirioz  holatlardagi  kabi  uzuq-yuluq  boMmaydi.
Amentiv holat ham ong buzilishi turlariga kiradi. Amensiyada es- 
hushning  chalkashligi turli  xil  darajada ifodalangan boMadi.  Bem or 
o ‘zini  yo ‘qotib  qo'yishi va  atrofdagi  odamlarni  toMa tushunmasligi 
am ensiyaning  asosiy  belgisi  hisoblanadi.  Es-hush  chalkashganligi 
sababli bem or joy, vaqt va vaziyatda adashib, atrofdagilami tanimas- 
lik darajasigacha yetadi. Amensiyada bemorlarda anglashning buzilishi 
haqiqiy  boMib,  bem orlar  ayrim  narsalarni  idrok  etsalar-da,  lekin 
ularni  tahlil  qila  olmaydilar.  M asalan,  oq  libos  kiygan  ayol  bem or 
yoniga kelib, uning tomirini ushlab, bemor bilan qisqa suhbat quradi, 
am m o biroz vaqtdan keyin bem or vrach bilan hozirgina nim a haqda 
gaplashganligini aytib bera olmaydi.
A m entiv  holatda,  k o ‘p in ch a,  o ‘zin i-o ‘zi  anglashdan  ko‘ra, 
tevarak-atrofni  idrok  etish  izdan  chiqadi.  Bem orlar  bu  xastalikda 
atrofda  nim alar sodir boMayotganini  tushunm asdan  o ‘zini  yo‘qotib 
q o ‘yib,  xavotirlanib  yoki  qo‘rqib  qoladilar.  Amensiya  —  eng  uzoq 
davom   etadigan  es-hush  buzilishlariga  m ansub  boMib,  u  bir  necha 
hafta  va  oylarga  cho'zilib  ketishi  mumkin.  0 ‘tkir  infeksiyalardan 
keyingi  psixozlarda  ham   am entiv  hojatlar  kuzatiladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Es-hush  buzilishlariga  yuqorida  biz  ko'rib  chiqqan  shaxsiyatni 
idrok etishning buzilishi, ya’ni depersonalizatsiya ham kiradi.  Bemorga 
o ‘z tanasining qismlari kattalashib yoki kichiklashib  ketayotgandek, 
boshi kattalashib,  qo'llari uzayib ketayotgandek,  b a’zan  esa  qo‘llari 
o ‘ziniki  emas,  birovnikidek  tuyuladi.  Bemorga  tanasi  ikki  qismga 
bo‘linib,  bir-biridan alohida  harakat qilayotgandek seziladi.  D eper­
sonalizatsiya shizofreniya kasalligida va bosh miya o ‘ng yarim sharining 
organik zararlanishlarida kuzatiladi.
7.3.  Ongsizlik
Z.Freyd  yaratgan  psixonaliz  to ‘g ‘risidagi  nazariya  inson  ruhini 
bir  muz  tog‘iga  qiyoslaydiki,  g o ‘yo  uning  ustki,  oltidan  bir  qismi 
ong  bo‘lsa,  suv  ostida  ko'rinm ay  yotgan  oltidan  besh  qismi