Z ibodullayev

Affekt  —  bu  to ‘satdan  paydo  b o ‘ladigan,  qisqa  muddat  davom 
etuvchi hissiy portlashdir. 
Fiziologik
 va 
patologik
 affektlar farq qilinadi. 
M asalan,  chinqirib  yig'lagan,  sochini yulgan,  farzandidan mahrum 
bo‘lgan onaizorda fiziologik affekt alomatlarini ko‘ramiz.  Fiziologik 
affekt paytida odam o ‘z ahvolini anglab turadi yoki qisman nazoratni 
yo'qotadi.
Patologik  affekt  paytida  odam   o ‘zini boshqara  olmay qoladi va 
bemalol  birovning  (o‘zining  ham) joniga  qasd  qilib  qo‘yadi.  Qahr, 
g‘azab,  rashk,  ajablanish  va  xursandchilik  affektlari  farq  qilinadi. 
Patologik affektda ongning torayishi tufayli qisman yoki to ‘la amneziya 
ham  kuzatiladi.  Shuning uchun ham affekt paytida odam nima qilga-
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

nini eslay olmaydi (bunga misol keltirib o ‘tdik). Patologik affekt mania­
kal  —  depressiv  sindromda,  epilepsiyada  yaqqol  nam oyon  b o ‘ladi.
Apatiya — hissiy befarqlik holati bo‘lib, barcha narsa va hodisalarga 
bem or o ‘ta e’tiborsizlik bilan qaraydi.  B a’zan ularda butunlay hara- 
katsizlik kuzatiladi va bem orlar o'tirg an joyidan sira q o ‘zg‘almaydi. 
Apatiyaning  bu  turi  shizofreniyada,  qari  odam larda  va  bosh  miya 
o ‘smalarining  ba’zi  turlarida  yaqqol  ifodalangan  boMadi.
M aniakal holat  —  o ‘z-o ‘zini va  im koniyatlarini  ortiqcha baho- 
lashga  aloqador  bo‘lgan  holatdir.  B em orlar  askiya  qilishga  moyil 
boMadi.  U lar  bo‘lar-bo‘lmasga  hazil-huzul  qilishadi,  mazax  qilib 
birovning ustidan kulishadi, ashula aytishni va raqsga tushishni yaxshi 
ko‘rishadi,  faol  harakat  qilishga  intilishadi,  am m o  bu  harakatlar 
tartibsiz  boMadi.  Maniakal  kayfiyat  kuzatiladigan  q ator  xastaliklar 
orasida maniakal  — depressiv psixoz  diqqatga sazovordir.