‘z b e k ist 0n r espublik asio liy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

5-§. Qadimgi Lidiya podsholigi
Qadimgi Lidiya podsholigining joylashuvi va tabiati. 
Qa­
dimgi Lidiya Kichik Osiyoning g'arbiy qismida joylashgan qul dor-
216

---

lik davlatlaridan biridir. Uning g'arbiy qismini Egey dengizining 
suvlari o'rab turadi. Mamlakat hududi togTik va tekisliklardan 
iborat. Tog‘lar orasidan katta-kichik soylar oqib chiqib, ularning 
ba'zilarigina Egey dengiziga borib quyiladi. Mamlakat g'arbida 
iqlim m o'tadil, dengiz iqlimiga yaqin. Sharqiy qismida iqlirn konti- 
nental - qishi sovuq, yozi issiq. Yog‘in-sochin ko‘proq kuz, qish va 
bahor oylarida yog'adi. Hayvonot va o ‘simliklar olami u qadar boy 
emas. Uning togTik joylarida oltin, kumush, mis, temir va boshqa 
konlar bor. Aholining asosiy qismi lidiyalik va yunonlardan iborat. 
Bu mamlakatda qadim zamonlardan boshlab aholi yashab keladi.
Lidiya podsholigining tashkil topishi va rivoji. 
M. av. XIII 
asrda Sardi shahri Assuva (Osiyo) mamlakatining poytaxti bo'lgan 
ekan. M. av. XIII asrda Assuva xett qo'shinlari tomonidan bosib 
olinadi, uning poytaxti Sardi talanib, so'ng unga o‘t qo‘yiladi. Xettlar 
katta oTja va ko'pdan-ko'p harbiy asirlar bilan vatanlariga qaytadilar. 
Xettlardan keyin mamlakatni yunonlar osonlik bilan bosib oladi.
M.av. I mingyillik boshlarida Lidiya Frigiya podsholigi tomoni­
dan bosib olinadi. M.av. VII asr boshlariga kelib Frigiya podsholigi 
parchalanib ketadi. Lidiya uning tarkibidan chiqib ketadi.
Merninadlar sulolasi davrida Lidiya. 
M.av. VII asr boshlarida 
Lidiya o ‘zini tiklab oladi. Lidiya podsholigi Mermnad sulolasining 
asoschisi Giges (m.av. 692-654) podsholik qilgan davrda kucha­
yadi. Giges davrida Frigiyaning bir qismi. Karn. Troya va Misiya 
Lidiya tarkibiga qo‘shib olinadi. Giges Egey dengizi sohillariga 
chiqishi uchun Milet va Smirna shaharlari ustiga qo‘shin tortadi. 
Gigesning bu yurishi yaxshi natija bermaydi. Giges ossur podshosi 
bilan ittifoq tuzib, Kappadokiyada kimmeriylar ustidan g ‘alaba qo- 
zonadi. Shu y o 'l bilan Ossuriya Lidiyani o ‘ziga tobe qilib olmoq- 
chi edi. Lidiya Ossuriya asoratiga tushib qolrnaslik uchun M isr va 
Bobil bilan bitim tuzadi. Shu vaqtda kimmeriylar Lidiyaga bostirib 
kirib. Gigas qo'shinlarini yengadi. Jangda Giges halok boTadi. 
Gigesning o ‘g 'li Ardis (m.av. 654-605) davrida Lidiya nozik si- 
yosat qoTlab. ossurlar va kimmeriylar asoratidan qutuladi. Ardis 
kimmeriylaming yangidan boshlaganhujum ini qavtarib, Egey den­
giziga y o 'l ochish uchun kurash boshlaydi.
217

---