“Юrори молекулали бирикмалар эритмасининг барrарорлиги ва унинг бузилиши: тузлаш, коацер-вация, ивиrланиш. Геллар ва ивиrлар хоссаси”

 
Iviqlar (gellar) va ularning xossalari.
Ko’pgina YuMB, masalan, agar-agar, jelatina eritmalari xamda ba’zi bir 
gidrofob kolloid eritmalar - va b. ma’lum sharoitda fazalarga ajralmagan xolda 
iviqlanadi yoki jelatinalanadi. Bunda hosil bo’lgan maxsulot iviq yoki gel deyiladi. 

---

259 
Iviqlar yoki gellarda dispers faza zarrachalari xuddi eritmalardagi kabi erkin 
xarakat qila olmasdan, o’zaro bog’langan xolda bo’ladi. Bunday o’zaro bog’langan 
mitsellalar oralig’i dispers faza bilan to’lgan bo’ladi. Ular o’z oquvchanligini
yo’qotadi. Kauchuk, tselluloid, elim, jelatina, to’qimachilik tolalari, non, 
marmelad, ba’zi minerallar (agat, opol) gellar jumlasidandir. Dispers muxitga 
qarab gellar quyidagicha nomlanadi: dispers muxit suv bo’lsa «gidrogel», spirt 
bo’lsa «alkogel», benzol bo’lsa «benzogel». Suyuqligi oz yoki butunlay quruq 
gellar kserogellar deyiladi. Masalan, elim, kraxmal, un, pechene, qurigan non. Juda 
oz miqdorda (1-2%) quruq modda saqlovchi iviqlar liogellar deyiladi. Masalan 
kisel, prostokvasha, sovun va sovunsimon moddalar shular jumlasidandir.