Юқори молекуляр бирикмалар, уларнинг тавсифи

Юқори молекуляр бирикмалар, уларнинг халқ хўжалигидаги аҳамияти: Полиэтилен радиотехникада ва телевизор қисмларини олишда электроизолияция материали сифатида коррозияга чидамли қопламалар, турли мақсадларда ишлатилувчи плёнкалар, идишлар олишда қоғоз, ёғоч матоларни шимдиришда ишлатилади. Механик ва физик - кимёвий хусусиятларни яхшилиги, қайта ишлашнинг осонлиги ҳамда орзонлиги Дунё бўйича ишлаб чиқарилаётган синтетик полимерлар орасида полиэтиленни биринчи ўринга чиқиб олишиги сабаб бўлди. Полипропилен плёнкалари юқори тиниқлика эга бўлиб иссиқ бардошлик, мустахкамлик ҳамда газ ва пар сингдирувчанглиги билан ажралиб туради. Полипропилен толалари бақувват бўлиб, улардан техник матолар арқонлар қоплар олинади. Полипропилендан кўпик пластиклар олинади. Полистирол юқори частотали электр изоляциясида ишлатиладиган буюмлар олишда ишлатилади полистиролни диэлектрик сифатида энг кўп ишлатиладиган сохалар – дастгохлар ишлаб чиқарувчи ҳамда кабел саноати ҳисобланади. Қурилишда катта куч таъсир этмайдиган соҳаларда ҳам полистирол кўплаб ишлатилади (пардозловчи плиткалар, эшик тутқучлари). Полистирол кўплаб оптик шиша сифатида ишлатилади. Полистиролдан кўплаб уй – рўзғор буйумлари (идишлар, ўйинчоқлар, галантерея ва қадоқловчи идишлар) ишлаб чиқарилади. Кўпик полистирол қурилишда иссиқлик сақловчи материал сифатида, темир йўл вагонларида ҳамда совутгичларда ишлатилади. Полиакрилонитрил
preparativ fraktsiyalash
Polimerlarda raqamiy va vazniy molekulyar massaning taqsimlanishi shu polimerlarni hosil bo’lish kinetik qonuniyatlariga asoslangan holda nazariy jihatdan hisoblanishi yoki tajriba yo’li bilan topilishi mumkin. Tajriba yo’li bilan polidisperslik aniqlanganda polimerlar fraktsiyalarga ajratiladi. Fraktsiyalarga ajratish ikki xil bo’ladi; preparativ fraktsiyalash  bunda fraktsiyalar ajratib olinib, ularning hosilalari maxsus usullar bilan tekshiriladi; analitik fraktsiyalash  bunda fraktsiyalar alohida ajratib olinmay tajribalar orqali taqsimlanish diagrammasi (egri chizig’i) chiziladi.Fraktsiyalab cho’ktirish, fraktsiyalab eritish, fraktsiyalab taqsimlash va shu kabilar pryeparativ fraktsiyalash deyiladi. Turbidimetrik titrlash, ultratsentrifugada sedimentatsion muvozanatni aniqlash, yorug’lik sochilishini o’rganish kabi usullar analitik fraktsiyalashning eng muhim omillari hisoblanadi.Polimerlarni polidispersligi, odatda, grafik bilan ifodalanadi, bu usul fraktsiyalash natijalarini yaxshi tasvirlaydi. Fraktsiyalash natijasida tajribadan olingan ma‘lumotlar asosida vazniy molekulyar massaning taqsimlanish grafigini chizish uchun ordinatalar o’qiga har fraktsiya massasining polimer massasiga nisbati abstsissalar o’qiga esa shu fraktsiyaning molekulyar massasi M qoyiladi. Hosil qilingan egri chiziq esa vazniy molekulyar massa taqsimlanishni integral diagrammasi hisoblanadi