Yoshlarning o‘zbekiston respublikasi konstitutsiyasida belgilangan huquq va majburiyatlari

Reja:

1. 
   Konstitutsiya – hayotimizning, taraqqiyotimizning huquqiy asosi
   
2. 
   Inson huquq va erkinliklari eng oily qadriyat
   
3. 
   Yoshlar huquq va erkinliklarining konstitutsiyaviy asoslari
   
4. 
   Yoshlarning konstitutsiyaviy burch va majburiyatlari
   
5. 
   Xulosa
   

Konstitutsiya lotincha “constitution” so‘zidan olingan bo‘lib, “o‘rnataman” degan ma'noni anglatadi. Lotinchadan olinganining sababi qadimgi Rim imperiyasi davrida davlat boshlig‘i – imperatorlar tomonidan xuddi shu nom bilan ataladigan va  qonunga teng bo‘lgan normativ hujjatlar qabul qilingan.Hozirgi kundagi  "Konstitutsiya" tushunchasi XVIII asr oxirida paydo bo‘lgan va dunyoda birinchi Konstitutsiya sifatida 1787 yilda qabul qilingan AQSh Konstitusiyasi tan olinadi. Konstitutsiya – bu  prinsipial ahamiyatga ega bo‘lgan huquqiy normalarni o‘zida mujassam etgan  va davlat hokimiyatini amalga oshirish me'yorini belgilovchi davlatning asosiy qonuni bo‘lib, unda davlatning qurilishi, huquqiy tizimi hamda eng asosiysi davlat bilan aholi o‘rtasidagi munosabatlar aks etgan yuridik hujjatdir.

Konstitutsiyani qabul qilish tartibi oddiy, joriy qonunlarni qabul qilishdan farq qiladi. Yangi konstitutsiyalar odatda yangi davlat vujudga kelganda. mamlakat siyosiy tuzumi o`zgarganda, davlatchilik rivojida jiddiy tub o`zgarishlar ro`y berganda qabul qilinadi.

Mustaqil O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilinishi ham o`ziga xos tarixga ega.1990 yilning iyun oyida Respublika Oliy Kengashining ikkinchi sessiyasida yangi konstitutsiya loyixasini tayyorlash uchun konstitutsiyaviy komissiya tuzildi. Sobiq imperiya davrida bunday dadil siyosiy qadamni qo‘yishning o‘zi katta jasorat va mardlikni talab qilar edi.

Bu davrga kelib O‘zbekiston siyosiy hayotida tub o‘zgarishlar yuz berdi: mamlakat boshqaruvida prezidentlik va hokimlik institutlari joriy etildi, yagona partiyaviylik – hukmron kommunistik mafkuraga barham berildi, mulkchilik shakllari o‘zgardi, hurfikrlilik, vijdon erkinligi g‘oyalari qaror topdi.

Shunga qaramay, hali oldinda o‘z echimini topishi zarur bo‘lgan qator muammolar ko‘ndalang bo‘lib, konstitutsiyaviy komissiya a'zolariga ushbu savollarga to‘g‘ri javob topish va tahlil qilish, horijiy tajribani o‘rganish, milliy qadriyatlarimizni konstitutsiya g‘oyalariga singdirish kabi vazifalar qo‘yildi. Ushbu konstitutsiyaviy komisssiyaning Raisi – Respublika Prezidenti zimmasiga ulkan va sharafli mas'uliyat yuklatilgan bo‘lib, I.Karimov Konstitutsiya loyihasidagi har bir modda va qoidani o‘ta sinchkovlik bilan qarab chiqish barobarida yangi konstitutsiyaviy tuzumni, mamlakatimiz kelajagini hamda taqdirini oldindan ko‘ra oldi.

1992 yil 8 sentabrda Konstitutsiyaviy komissiya bajarilgan ishni asosan ma'qulladi va Konstitutsiya loyihasini umumxalq muhokamasi uchun e'lon qilishga qaror qildi. Ushbu yig‘ilishda loyihani oxiriga etkazish va tahrir qilish uchun ishchi guruh tuzildi³. 1992 yil 26 sentabrda Konstitutsiya loyihasi matbuotda e'lon qilindi.

Ushbu loyiha bo‘yicha umumxalq muhokamasi juda qizg‘inlik bilan, keng jamoatchilik doirasida o‘tkazildi. Bildirilgan takliflar inobatga olinib, 1992 yilning 21 noyabrida Konstitutsiya loyihasi ikkinchi bor matbuotda e'lon qilindi. Natijada olti mingdan ortiq taklif va mulohazalar bildirildi va loyihaga qator tuzatish hamda aniqliklar kiritildi.

Xalqimiz tomonidan bildirilgan fikrlar Konstitutsiya mazmunini yanada boyitdi. Jamiyatimizning millionlab a'zolari taqdiri bilan bog‘liq ushbu jarayon siyosiy faollik namunasi bo‘ldi, deb ta'kidlash joiz.

Konstitutsiya loyihasi Birlashgan Millatlar Tashkiloti, Evropada Xavfsizlik va Hamkorlik Kengashi kabi nufuzli xalqaro tashkilotlar va AQSh, Buyuk Britaniya, Fransiya kabi demokratik davlatlar mutaxassislarining sinchkov ekspertizasidan o‘tdi⁴.

Tarixiy sana – 1992 yil 8 dekabr kuni O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining o‘n birinchi sessiyasida O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi qabul qilindi.