Yil kuzgi semestrda oʻtkaziladigan Biznes huquqi modulidan tayyorlangan yakuniy nazorat turi boʻyicha imtihon savollari

Vaziyatga huquqiy baho bering. Ushbu kazusda, dastavval, « Oilaviy tadbirkorlik to’g’risidagi “ qonunning 6- moddasiga asosan oilaviy korxona faoliyatni faqat yuridik shaxs tashkil etgan holda amalga oshirishi mumkin. Yuridik va jismoniy shaxslar bilan o‘zaro munosabatlarda oilaviy korxona nomidan uning boshlig‘i ish ko‘radi. Oilaviy korxona ishtirokchilaridan biri uning boshlig‘i bo‘lishi mumkin, unga oilaviy korxonaning barcha ishtirokchilari bir ovozdan ish muomalasida o‘z nomlaridan ishtirok etish huquqini beradi. Oilaviy korxona boshlig‘i vaqtinchalik mehnat qobiliyatini yo‘qotgan yoki uzoq vaqt bo‘lmagan taqdirda, u o‘z vazifasini vaqtincha bajarib turish vakolatini oilaviy korxonaning qolgan ishtirokchilari bilan kelishgan holda ulardan biriga berishga haqli. Ushbu kazus yuqoridagi moddaning uzoq vaqt bo’lmagan taqdirda degan qismiga to’g’ri kelib, shunga ko’ra o’rniga boshqa shaxsni boshliq qilib ko’rsatishi mumkin. Va ushbu qonunning 5-moddasida oilaviy korxonaning ishtirokchilari belgilangan bo’lib ular oila boshlig‘i, uning xotini (eri), bolalari va nabiralari, ota-onasi, mehnatga qobiliyatli yoshga to‘lgan boshqa qarindoshlari (bolalari va nabiralarining erlari (xotinlari), tug‘ishgan hamda o‘gay aka-uka va opa-singillari, ularning erlari (xotinlari) hamda bolalari, tog‘a va amaki hamda amma va xolalari) oilaviy korxona ishtirokchilari bo‘lishi mumkin. Faqat muomalaga layoqatli shaxslar oilaviy korxona ishtirokchilari bo‘lishi mumkin. Ushbu kazusda esa G’olib Rustamov muomala layoqati yoshiga yetmaganligi keltirib o’tilgan. Ammo bu vaziyatda fuqaro Rustamov Fuqarolik kodeksining 28-moddasiga asosan, emansipatsiya orqali muomala layoqatiga ega bo’lishi va tadbirkorlik faoliyati bilan shug’lullanishi mumkin. 28-modda Oʻn olti yoshga toʻlgan voyaga yetmagan shaxs mehnat shartnomasi boʻyicha ishlayotgan boʻlsa yoki ota-onasi, farzandlikka oluvchilari yoxud homiysining roziligiga binoan tadbirkorlik faoliyati bilan shugʻullanayotgan boʻlsa, u toʻla muomalaga layoqatli deb eʼlon qilinishi mumkin. Voyaga yetmagan shaxsni toʻla muomalaga layoqatli deb eʼlon qilish (emansipatsiya) ota-onaning, farzandlikka oluvchilarning yoki homiyning roziligi bilan vasiylik va homiylik organining qaroriga muvofiq yoxud, bunday rozilik boʻlmagan taqdirda, sudning qarori bilan amalga oshiriladi. Ota-ona, farzandlikka oluvchilar va homiy emansipatsiya qilingan voyaga yetmaganning majburiyatlari boʻyicha, xususan, u yetkazgan zarar oqibatida kelib chiqqan majburiyatlar boʻyicha javobgar boʻlmaydilar. 8-modda. Oilaviy korxona ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishida uning a’zolari oilaviy korxona boshlig‘ini saylash (tayinlash) va ozod qilish huquqiga ega. Yuqoridagi moddalarga asosan, agar 17 yoshli G’olib Rustamov muomala yoshiga yetmay turib, tadbirkorlik faoliyati uchun emansipatsiyaga ega bo’lsa, shu orqali oilaviy korxonani boshqarishi mumkin. Biroq bu uchun oilaviy korxona a’zolari saylovida saylansagina boshliq bo’lishi mumkin.
	Aktivlari umumiy miqdori birgalikda 12 mlrd soʻmni tashkil etadigan “Chip” va “Alvon” aksiyadorlik jamiyatlari aksiyadorlar umumiy yigʻilishi ikki aksiyadorlik jamiyatlarini qoʻshib yuborish haqida qaror qabul qildi. Buning natijasida yangi tashkil etilgan aksiyadorlik jamiyati vakolatli organ tomonidan davlat roʻyxatidan oʻtkazildi. Biroq bu haqda monopoliyaga qarshi organ hududiy boshqarmasiga maʼlum boʻlgach, ushbu organ mazkur yangi taʼsis etilgan aksiyadorlik jamiyatini roʻyxatdan oʻtkazishni haqiqiy emas deb topish haqida qaror qabul qildi.