Yangiasr avlopi

O'NINCHI BOB

Shu  kuni  kechqurun  Martin  Morzlamikida 

ovqatlangani  qolib,  Rufni  juda  xursand  qildi, 

chunki  Martin  uning  otasiga  yoqib  qolgan  edi. 

Suhbat Martin uchun juda ham tanish kasb us- 

tida -  dengizchilik kasbi ustida bordi; keyin mis­

---

126

Jek  London

ter Morz uni juda idrokli, bama’ni yigit ekan deb 

aytdi.  Martin  dag'al  so'zlar va  noto‘g‘ri  iboralar- 

ni  talaffuz  qilishdan  o'zini  tiyishga urinar,  shu­

ning  uchun  ham  shoshmay  gapirar,  o‘z  fikrlar- 

ini  yana  ham  yaxshiroq  ifodalardi.  U  taxminan 

bundan bir yil muqaddam birinchi marta ovqat- 

langan paytidagidan ko'ra hozir o'zini ancha er- 

kin tutar, lekin kamtarligi va bir oz tortinchoqligi 

hali ham bor edi,  bu  esa Martinda sodir bolgan 

o‘zgarishlami  ma’qul  ko‘rib,  taajjublangan  mis­

sis Morzga juda yoqqan edi.

-   Martin  Rufning  e’tiboriga  sazovor  bolgan 

birinchi erkak, -  dedi u keyinroq eriga. -  Qizimiz 

doim  erkaklarga  loqayd  qarardi.  Bundan  men 

hatto tashvishga ham tusha boshlagan edim.

Mister Morz xotiniga ajablanib qaradi.

-   Bu  matros  yigit  qizingda  ayollik  hislarini 

uyg'otishini istaysanmi? -  deb so‘radi er.

-   Qizimning  olamdan  qari  qiz  bo lib  o‘tib 

ketishini  istamayman.  Agar  Martin  Iden  tufay- 

li  unda  umuman  erkaklarga  qiziqish  uyg‘onsa, 

juda yaxshi bolardi.

-  Juda yaxshi boladi! -  deb e’tirof etdi mister 

Morz. -  Lekin faraz qilaylik, ba’zan, azizim, faraz 

qilishga ham  to‘g‘ri keladi.  Faraz qilaylik,  qizing 

erkak  zotiga  umuman  emas,  xususan  qiziqib 

qolsa-chi?

-  Bu mumkin emas, -  dedi kulib missis Morz.

-  U  qizimizdan  uch yosh  kichik,  keyin  bu  hech 

bolishi  mumkin  emas!  Yomon  ish  bolmaydi. 

Menga ishonaver.

Shunday qilib,  Martin Idenning vazifasi  mut- 

laqo aniq belgilangan edi. Bu payt Martinning o‘zi

---

Martin  Iden

127

ham bir g'ayrioddiy fikr ustida bosh qotira 

ladi; bu fikr Artur bilan Normandan chiqqan edi. 

Gap har yakshanba kuni shahar tashqarisiga ve- 

losipedda  sayr  qilish  ustida  borardi;  bu  sayrga 

Ruf ham  otlanayotganini  bilmaganda,  Martinni 

bu  sayr  qiziqtirishi  amrimahol  edi.  U  hech  qa­

chon velosiped  minmagan  edi,  modomiki,  sayr­

ga  Ruf chiqar  ekan,  Martinning  ham  velosiped 

minishni o‘rganishi zarurligiga shubha qolmadi. 

Shuning  uchun  uyiga  qaytayotib,  yol-yolakay 

magazindan  qirq  dollarga  velosiped  sotib  oldi. 

Buncha  pulni u  eng  mashaqqatli  mehnat  bilan 

bir oyda ham topa olmas edi, boz ustiga, bunday 

katta xarajat hamyonini xiylagina qoqlab qo“ygan 

edi.  Biroq u «Axborot»dan oladigan yuz dollariga 

«Yoshlar  hamrohi»  tolaydigan  to‘rt  yuz  yigirma 

dollami qo‘shdi-yu, bu pullaming hech bolmasa 

bir qismini o‘rniga sarflay olganidan hatto mam- 

nun ham boldi. U velosiped minishni o‘rganishga 

kirishganida shimi bilan kamzulining yirtilgani- 

dan  ham  xijolat  bolmadi.  Shu  onning  o‘zida  u 

Xigginbotamning dolconidan mashinachiga tele- 

fon qilib,  o'ziga yangi kostyum buyurtirdi.  Keyin 

u  ko'chadan  kiriladigan  tor  zinadan  velosipedi- 

ni  hujrasiga  olib  chiqdi-da,  karavotni  devordan 

surgan  edi,  xonada  faqat  o‘zi  bilan  velosipedga 

joy qoldi, xolos.

U  yakshanba  kuni  kirish  imtihonlariga 

tayyorlanmoqchi  boldi,  lekin  marvarid  ovlov- 

chilar  haqidagi  hikoya  es-hushini  shu  qadar 

olib qo“ygan ediki,  miyasida alangalanib turgan 

go‘zal  lavhalarni  qog'ozga  tushirishga  urinib, 

kuni  bilan  ijod  qozonida  qovurildi.  «Axborot»

bosh-

---