86
Jek London
matiga siglnishga ahd qilib, - bilasizmi, men od-
diy bir matrosman, kiborlar jamiyatiga hali un
cha odatlanmaganman. U qiz menga sira o'xsha-
maydi, men ham unga o'xshamayman. Tag‘in
meni jinnilik qilyapti deb o'ylamang, - deb u bir
dan o‘z so'zini o‘zi boldi.
- Yo‘q, yo‘q, nima deyapsiz, - deb kutubxona-
chi unga dalda berdi. - To‘g‘ri, sizning iltimosin-
giz malumot beruvchi sholDaning salohiyatiga
oid emas, lekin men sizga bajonu dil ko'mak-
lashaman.
Martin unga zavq bilan tikilib qoldi.
- Eh, qani endi men ham gapni shunaqa
do‘ndirsam, qoyilmaqom bolardi-da, - dedi u.
- Afv etasiz...
- Aytmoqchimanki, sizga o'xshab men ham
shunday kelishtirib nazokat bilan gapira olsam,
qanday yaxshi bolardi.
- A! - deb xayrixohlik bildirdi kutubxonachi.
- Qachon borgan yaxshi? Kunduzimi? Lekin
ovqat vaqtiga to‘g‘ri kelmaslik kerak-a? Yo kech-
qurun borgan ma’qulmi? Balki, yakshanba kuni
borgan yaxshidir?
- Sizga bir maslahat beray, - dedi kutubxona
chi kulimsirab, - siz unga telefon qilib so‘rab
ко‘ring.
- Ha, rost-a! - deb qichqirib yubordi Martin,
so‘ng kitoblarini yig'ishtirib olib, eshik tomon
yurdi.
U ostonaga borganda o'girilib so'radi:
- Yosh ledi bilan, masalan, miss Lizzi Smit bi
lan gaplashganingizda unga qanday murojaat qi-
lish kerak: miss Lizzi debmi yo miss Smit debmi?
Martin Iden
87
- «Miss Sm.it» deb ayting, - dedi
chi qat’iy ishonch bilan, - to u bilan yaqinroq ta-
nishib olmaguningizcha «miss Smit» deb muro-
jaat qiling.
Shunday qilib, masala hal bolgan edi.
Martinning: «Sizdan olgan kitoblami qachon
qaytarib berishim mumkin», - deb qo‘rqa-pisa
bergan savoliga, telefon orqali Ruf:
- Xohlagan paytingizda kelavering. Tushki
ovqatdan keyin doim uydaman, - deb javob qildi.
Martinni eshikda qizning o‘zi qarshi oldi va
uning ayollarga xos oUdr ko'zlari yigitning daz-
mollangan shimining tekis qatini ham, uning
qiyofasidagi allaqanday aniqlab bolmaydigan
umumiy o'zgarishni ham payqadi. Lekin Mar
tinning yuz ifodasi ajoyib edi. Go*yo bu soglom
yigitning kuch-quwati oshib-toshib ketayotgan-
day va o‘sha kuch oqimi tolqinlari Rufga ham
kelib urilayotgandek tuyulardi. Qiz o‘z dilida
yana uning pinjiga kirish, badanining harorati-
ni his qilish ishtiyoqi uyg'onganini sezdi, shu bi
lan birga, bu yigit yonida bolganida o‘zi bundan
qanchalik kuchli ta’sirlanishini payqab, yana
hayratga keldi. Martin esa qizning qolini siqib
ko'risharkan, o‘z navbatida, yana vujudi huzur
bilan jimirlab ketganini sezdi. Ular o'rtasida-
gi farq shu ediki, qiz o‘z hayajonini aslo sirtga
chiqarmasdi, Martin esa timoglning uchigacha
cho‘g‘dek qizarib ketgan edi.
U Rufning orqasidan awalgi safargidek be-
so'naqay chayqalib bordi. Lekin ular meh-
monxonaga kirib joylashib o'tirishgandan kejdn,
Martin hech kutilmaganda o'zini birmuncha er-
kutubxona-
88
Jek London
...............
kin his qila boshladi. Qiz har turli vosita bilan
uning qalbida yana shu bamaylixotirlik hissini
uyg'otishga urinar, uyg'otganda ham, shunday
nazokat va ehtiyotkorlik bilan harakat qilardiki,
natijada u Martinga yana yuz karra jozibaliroq
bo lib tuyuldi. Awaliga ular kitoblar haqida, Mar
tinning zavqini keltirgan Suinbem, u tushuna
olmagan Brauning haqida suhbatlashishdi. Ruf
suhbat mavzuini zarur tomonga burarkan, qan-
day qilib bu yigitga yordam bersam ekan, deb
oyiardi. Birinchi dafa uchrashganlaridan beri u
bu to‘g‘rida tez-tez o“ylab turardi. Ruf unga albat-
ta yordam berishni orzu qilardi. Qiz unga meh-
ribonlik qilishni istar, unga achinardi, lekin bu
achinish hissida kishini tahqirlovchi hech nar-
sa yo‘q edi: bil’aks bu - Ruf ilgari hech qachon
boshidan kechirmagan, qariyb onalik hissiga ya-
qin bir tuyg4a edi. Chindan ham, bu oddiy achi-
nishga hech o‘xshamasdi, chunki qizni o‘ziga
maftun qilayotgan kishining kuch-qudrati shu
qadar zo‘r ediki, u yaqinlashishi bilan qiz qalbida
g'ayriixtiyoriy qo‘rquv hissi uyg‘onar, ajib xayol
va hislardan yuragi gurs-gurs ura boshlardi. Qiz
ko'nglida yana uning bo^nidan quchoqlash yoki
uning yelkasiga qollarini qo'yish orzusi tuglldi. U
hali ham buni istaganidan ilgarigidek xijolat tor-
tardi-yu, lekin endi bu hisga ko'nikib qolgan edi.
Endi nish otib kelayotgan muhabbat shunday
shakl kasb etishi qizning xayoliga ham kelma-
gan edi. Shuningdek, uni qamrab olgan tuyg“uni
muhabbat tuyg4isi deb atash ham aqliga kelma-
gan edi. Nazarida, Martin ulkan imkoniyatlarga
boy, zo‘r iste’dodli shaxs sifatida uni shunchaki
Do'stlaringiz bilan baham: |