Ya. O. Ruzmetov

у^шттвтгшмштшшглш/тмтт
10.1.1. chizma - Prujina tayorlasb sexining uskunalar
joylashish sxemasi
1-xomashyo uchun stellaj; 2-isitish pechkasi; 3-prujinani о ‘rash uchun
uskuna; 4-o‘ramlar qadamini nazorat qilish uskunasi; 5-yordamchi
pech.
Uzluksiz chiziqlarda ta’mirlash va ishlab chiqarish sexlari orasida 
materiallar, yarim mahsulotlar va detallar uchun mo‘ljallangan 
maydonlar bo‘lishi zamr. Sex bo’yiab o ‘matilgan chiziqlar orasida 
texnologik jarayon yo‘nalishi bo‘ylab yarim mahsulotlami tashish uchun 
moijallangan transport y o ii qoldirilgan. Uskunalaming jovlashtirilishi 
ishchi o ‘rinlarida mehnatni ilmiy tashkillashtirish, xavfsizlik texnikasi 
va temirchilik-press sexlarining texnologik loyihalashtirilishi me’yor- 
lariga mos boiishi lozim. Ishlab chiqarish binolari maydonlari, jumla- 
dan yarim mahsulot boiinmasi maydoni boiinm a va binolarning
132

---

joylashuvi, uskunalar soai va ulaming joylashtirilishi bilan bogiiq 
ravishda belgilanadi. Yiriklashtirilgan hisob-kitoblarda ishlab chiqarish 
maydoni uskuna birligiga nisbatan 20-25 m2 sifatida qabul qilinadi.
Nazorat savollari
1. Mexanika sexining ishlab chiqarish dasturi va zarur asbob 
uskunalar.
2. Sexni rejalashtirish va sexdagi ish joylami rejalashtirish.
3. Sex ishchi tarkibi va ish joylarini rejalashtirish.
4. Mexanika sexida texnolgik huj jatlaming mohiyati.
133

---

XIBOB
ZAVOD ICHIDA REJALASHTIRISH
Vagonlar ta’mirining hamma bosqichida vagon ta’mirlash zavod va 
depolarida ishlab chiqarish jarayonlarini tashkillashtirishning asosiy 
shakli bu oqim usuli hisobianadi. Ushbu usul murakkab va xilma-xil 
ishlami oqilona taqsimlashga imkon beradi.
Vagon ta’mirlash sexlarida oqimli ishlab chiqarishni tashkillash- 
tirishi oqim konveyr chiziqlarini yaratishga bogiiq. Har bir oqim 
chizigiari alohida vagon turlarini ta’mirlashga maxsuslashtirilgan.
Ta’mirlash pozitsiyalari va ish joylari chizigiarini texnologik jara­
yonning ketma-ketligiga nisbatan o‘matiladi. Vagonni ta’mirlash barcha 
ish jarayoni ishning texnologik o'xsnashligi va turlari bo‘yicha guruhla- 
nadi va maxsuslashtirilgan ish o‘rinlari (pozitsiya) bo‘yicha taqsim- 
lanadi.
Pozitsiyalardagi ish hududi ta’mirlanayotgan vagonning turi va 
gabaritlari bajarilayotgan ishning hajmi va fe’liga asoslanib o ‘matiladi.
Har bir zavodda vagonlar ta’mirining tarmoq jadvali ishlab 
chiqarishning tashkilini asosi hisobianadi. Mahalliy tarmoq jadvallar alohida 
sexlar, hududlar va jarayon pozitsiyalari uchun ko‘riladi. Mahal-liy jadvalni 
chegara zonalari bilan ulagandan so’ng kengaytirilgan tarmoq jadvali hosil 
boiadi. Ushbu jadval vagonlaming zavod ta’miri bo‘yicha barcha ish 
majmualarini o‘z ichiga oladi: vagonlami yuvish, qismlarga ajratish, kuzov 
va rama elementlarini ta’mirlashidan boshlab, umumiy yigish, bo’yash va 
tayyor vagonni foydalanishga topshirgunga qadar.
Tarmoq jadvallarining asosiy maqsadi oqim chiziqlarining barcha 
boiimlarini o ‘zaro bogianishda. Tarmoq jadvali ishlab chiqarish 
ishtirokchilariga ishning boshlanishi va tugashi vaqtni aniq o‘matishiga 
imkon beradi.
Jadval oqim chizigining 1-21 pozitsiyalarga moijallangan va 4 
o'qli yarim vagonni zavod ta’mirlashish jarayonining ketma ketligi va 
ishning davomiyligini ko‘rsatadi.
134

---

Uex разЬ о р н и Вагонов
I
S
 
Ш
I