Y. R. Toshmatov, Sh. A. Sulaymonov, G’. O. Mamajanov Namangan-2017

Kimyoviy tarkibi.
Mahsulot tarkibida meniantin, meliantin, 
foliamentin va boshqa achchiq glikozidlar, gensianin alkaloidi, 

---

19 
flavonoidlar (rutin, giperozid), 3% gacha oshlovchi va boshqa moddalar 
bo’ladi. 
Ishlatilishi.
Meniantes (uchbarg) o’simligining dorivor preparatlari 
ishtaha ochish va ovqat hazm qilish jarayonini yaxshilashda, shuningdek, 
jigar va o’t yo’llari kasalliklarini davolashda qo’llaniladi. 
Dorivor preparatlari.
Damlama. Mahsulot achchiq nastoyka va ishtaha 
ochuvchi, o’t haydovchi hamda tinchlantiruvchi choy-yig’malar tarkibiga 
kiradi. 
Qoqi ildizi - radices taraxaci 
O’simlikning nomi.
Dorivor qoqi (gulqoqi, momaqaymoq) - 
Taraxacum officinale Web.; astradoshlar - Asteraceae (mu-rakkabguldoshlar - 
Compositae) oilasiga kiradi. 
Ko’p yillik, sut-shirali o’t o’simlik. Ildizi 
kam shoxlangan o’qildiz. Bargining hammasi 
ildizoldi to’pbargdan tashkil topgan. Bargi 
oddiy, barg plastinkasi lansetsimon, patsimon 
kesik bo’lib, asos qismiga tomon torayib boradi. 
Barg bo’laklarining uchi barg asosiga qarab 
yo’nalgan. Gul o’qi tuqsiz, ichi kovak, silindrsimon, uzunligi 15—30 sm. 
Gullari savatchaga to’plangan. Savatchaning o’rama barglari ikki qator 
joylashgan, gullarining hammasi tilsimon. Gultojisi 5 tishli, tillarangli, otaligi 
5 ta, onalik tuguni bir xonali, yuqoriga joylashgan. Mevasi — uchmali pista. 
May-iyul oylaridan tortib to sovuq tushgunga qadar gullaydi. 

---

20