Xvii bob. Tashqi ta`sirlar va davlat siyosati

 
Texnologik yoyilishlar, sanoat siyosati va patent himoyasi 
Ijobiy tashqi ta’sirning imkoniyatli muhim bir turi – bu texnologik yoyilish, 
ya’ni bir firmaning tadqiqot va ishlab chiqarish harakatlarining boshqa firma 
texnologik yangiliklariga ega bo`lishiga ta’siri. Masalan, sanoat robotlari bozorini 
olaylik. Robotlar tez o`zgarib borayotgan texnologiyalarning boshida turadi. Firma 
robot yaratganda uning yangi va yaxshiroq dizayn kashf qilishiga imkoniyat 
mavjud. Bu yangi dizayn faqatgina bu firmani emas balki butun jamiyatga foyda 
olib kelishi mumkin, chunki bu dizayn jamiyatning texnologik bilimlari qatoriga 
qo`shiladi. Bu esa yangi dizaynning iqtisodiyotdagi boshqa ishlab chiqaruvchilar 
uchun ijobiy tashqi ta’sirga ega bo`lishini anglatadi.
Bu holatda, hukumat robotlar ishlab chiqarilishiga subsidiya kiritib bu tashqi 
ta’sirni o`zlashtirishi mumkin. Agar hukumat firmalarga har bir ishlab chiqarilgan 
robot uchun subsidiya to`lasa, taklif chizig`i ushbu subsidiya miqdorida pastga 
tushadi va bu o`zgarish robotlarning muvozanat miqdorini oshiradi. Bozor 
muvozanati ijtimoiy maqbul darajaga tenglashishiga ishonch hosil qilish uchun 
subsidiya texnologik yoyilish qiymatiga teng bo`lishi kerak. 
Texnologik yoyilishlar qanchalik katta va ular ijtimoiy siyosat uchun nimani 
bildiradi? Bu muhim savol, chunki texnologik rivojlanish nega hayot darajasi 
davriy ravishda o`sishiga sababdir. Ammo bu qiyin savol ham hisoblanadi va